अपचन, आम्लपित्त, पोटात जळजळ, ढेकर येणे आणि पोट फुगणे अशा काही समस्या जाणवल्या काही आपण हमखास मेडिकलमध्ये जाऊन एक ENO आणतो आणि पाण्यात टाकून पितो. बरेच जण सतत ENO घेण्याला प्राधान्य देतात. परंतू तुम्ही घेत असलेला ENO फेक तर नाही? कारण सध्या बाजारात फेक ENO चा सुळसुळाट आहे. दिल्ली पोलिसांच्या गुन्हे शाखेने उत्तर दिल्लीतील ENO बनवणाऱ्या एका मोठ्या कारखान्याचा काळा बाजार उजेडात आणला आहे. विक्रीसाठी तयार असलेला 91,257 बनावट ENO या कारवाई दरम्यान जप्त करण्यात आला आहे.
दैनिक जागरणने दिलेल्या वृत्तानुसार, दिल्ली पोलिसांच्या गुन्हे शाखेने प्रशांत विहारमधील बनावट ENO कारखान्यावर छापा टाकला आणि संदीप जैन आणि जितेंद्र या दो संशयीतांना अटक केली आहे. पोलिसांनी छापा टाकला तेव्हा जवळपास 91,257 ENO हा विक्रिसाठी तयार होता. याव्यतिरिक्त 80 किलो कच्चा माल, 54,780 स्टिकर्स, 2,100 अपूर्ण पॅकेट्स आणि एक पॅकिंग मशीन जप्त करण्यात आली आहे. पोलिसांच्या या छाप्यामुळे ENO चा काळा बाजार उजेडाच आला आहे. यापूर्वीही अनेक वेळा अशा प्रकारची कारवाई करण्यात आली आहे.
बनावट ENO आणि मुळ ENO ओळखायचं कसं?
1. पॅकवरील लोगो आणि फॉन्ट तपासा
- मूळ ENO वर “ENO” हा शब्द bold, उठावदार (embossed look) आणि परफेक्ट स्पेसिंगसह छापलेला असतो.
- नकली पॅकवर फॉन्ट थोडा पातळ, हलका किंवा रंग वेगळा असतो.
2. कंपनीचे नाव बघा
- मूळ ENO तयार करते: GlaxoSmithKline (GSK Consumer Healthcare)
(कधी कधी पॅकवर Haleon नाव दिसतो. कारण GSK ची Consumer डिव्हिजन Haleon झाली आहे.) - Fake ENO वर हे नाव चुकीचं, गायब, किंवा स्पेलिंगमध्ये फरक असतो (उदा. “GlaxoSmith” ऐवजी “GlaxoSmit”).
3. पॅकचा रंग आणि चमक
- Real ENO चे पाउच आणि बाटल्या चमकदार आणि स्वच्छ प्रिंटिंग असतात.
- Fake पॅकचा रंग फिका, धूसर किंवा छपाई नीट नसते.
4. Batch Number, MRP, आणि Expiry Date
- मूळ पॅकवर ही माहिती स्पष्ट, समांतर ओळींमध्ये आणि Inkjet print स्वरूपात असते.
- नकली उत्पादनांमध्ये नंबर अस्पष्ट, चुकीच्या जागी किंवा फिके असतात.
5. QR Code किंवा Barcode तपासा
- Real ENO पॅकवर Barcode scan केल्यावर GSK किंवा Haleon ची वेबसाइट/उत्पादन माहिती दिसते.
- Fake पॅक स्कॅन केल्यावर काहीच दिसत नाही किंवा unrelated लिंक उघडते.
6. पावडरचा रंग आणि प्रतिक्रिया
- Real ENO पावडर पांढऱ्या रंगाची आणि बारीक (fine) असते.
- पाण्यात टाकल्यावर झपाट्याने फेस येतो (effervescence) आणि २-३ सेकंदात विरघळते.
- Fake ENO मध्ये फेस कमी, विलंबाने येतो किंवा चव वेगळी (अधिक खारट/तिखट).
7. चव (Flavour) तपासा
- Real ENO मध्ये lemon, orange, cola असे स्पष्ट फ्लेवर असतात, चव consistent असते.
- नकली ENO मध्ये चव फार तीव्र, विचित्र किंवा वास जड असतो.
8. पॅक सीलिंग आणि किनारी
- खरे ENO sachet ची सील समान, neat आणि समान उंचीची असते.
- नकली sachet मध्ये कडा uneven किंवा गळती असलेली असते.
9. विक्रेता तपासा
- नेहमी विश्वसनीय मेडिकल स्टोअर, सुपरमार्केट किंवा GSK ची अधिकृत वेबसाइट / Amazon verified seller कडूनच घ्या.
- फूटपाथ, ऑनलाइन अनधिकृत सेलर्स, किंवा अनोळखी वेबसाइट्स टाळा.
10. किंमत तपासा
- Real ENO ची किंमत साधारण ₹10-₹12 प्रति सॅशे असते.
- जर कुणी ₹5-₹6 ला देत असेल — तर ९०% शक्यता नकली असण्याची.