Ganpati Temple – जगाच्या कानाकोपऱ्यात असणारी गणरायाची “ही” मंदिरे तुम्ही पाहिलीये का?

गणपती बाप्पा मोऱ्या… भारतातचे नव्हे तर जगभरात गणरायाच्या भक्तांची संख्या मोठ्या प्रमाणात आहे. बुद्धिची देवता असणाऱ्या गणपती बाप्पाची मनोभावे पूजा केली जाते. मुंबईतील सिद्धिवीनायक मंदिरात दर मंगळवारी भाविकांची लाडक्या गणूला पाहण्यासाठी तुडूंब गर्दी होते. हिंदू धर्मातील सर्वात प्रिय देवतांपैकी गणपती बाप्पा एक देव. तुम्हाला माहितीये का गणपती बाप्पाच्या भक्तांची संख्या फक्त भारतातच नाही तर जगभरात आहे. त्यामुळे आशिया, युरोप, अमेरिकामध्येही गणपतीची मंदिरे आपल्याला पहायला मिळतात. या मंदिरांची सफर करण्यासाठी हा विशेष ब्लॉग. 

भगवान गणेश, ज्याला प्रेमाने गणपती किंवा विनायक म्हणून ओळखले जाते, हे हिंदू धर्मातील सर्वात प्रिय देवतांपैकी एक आहे. अडथळे दूर करणारा, बुद्धीचा देवता आणि सौभाग्याचा आश्रयदाता म्हणून सर्वत्र आदरणीय, त्याची मंदिरे सीमा आणि संस्कृती ओलांडून जगभर पसरतात. भारतातील प्राचीन मंदिरांपासून ते दूरच्या देशांतील आधुनिक मंदिरांपर्यंत, गणपतीची पूजा शांती, भक्ती आणि समुदायाचे सार्वत्रिक प्रतीक बनली आहे.

भारतातील गणपती मंदिरे

भारत, गणेश उपासनेचे जन्मस्थान, देवतेला समर्पित असंख्य मंदिरे आहेत. या मंदिरांमुळे अद्वितीय वास्तुशिल्प रचना आणि प्रभावशाली इतिहासाची माहिती साऱ्या जगाला होते. त्यामुळे या मंदरांना एकदा तरी आवर्जून भेट दिली पाहिजे.

1. सिद्धिविनायक मंदिर, मुंबई

भारताच्या आर्थिक राजधानीमध्ये असेले हे मंदिर अगदी चहूबाजूंनी भक्तांनी गजबजलेल्या असते. सिद्धिविनायक मंदिर दरवर्षी लाखो भाविक भेट देतात. 1801 मध्ये बांधलेले भाविकांचे श्रद्धास्थान आहे. या मंदिरातील गणरायाची मूर्ती अगदे देखण्या स्वरुपाची आहे.  मंदिर नवस पूर्ण करण्यासाठी ओळखले जाते, ज्यामुळे ते लोकप्रिय तीर्थक्षेत्र बनले आहे.

२. दगडूशेठ हलवाई गणपती, पुणे (Shreemant Dagdusheth Halwai Ganpati Temple)

दगडूशेठ हलवाई गणपती म्हणजे पुणेकारांचे आराध्य दैवात. हा गणपती त्याच्या भव्यतेसाठी प्रसिद्ध आहे. दगडूशेठ हलवाई गणपती मंदिरातील गणरायाला आवर्जून भेट दिली पाहिजे.  मंदिराची विस्तृत सजावट आणि लोकांचाही तितकाच सहभाग भक्तांना आकर्षीत करतो. विशेषत: गणेश चतुर्थीच्या वेळी विविध कार्यक्रमांचे आयोजन 10 दिवस मंदिरामध्ये केले जाते.

३. गणपतीपुळे मंदिर, महाराष्ट्र

कोकणाला विस्तीर्ण समुद्र किनारा लाभला आहे. त्यामुळे कोकणचे निसर्ग सौंदर्य पाहण्यासाठी दरवर्षी मोठ्या संख्येने पर्यटक या ठिकाणी येत असतात. या कोकणच्या सौंदर्यामध्ये भर घालतंय ते गणपतीमुळे मंदिर. हे मंदिर स्वतः प्रकट झालेल्या (स्वयंभू) गणपती मूर्तीसाठी प्रसिद्ध आहे. निर्मळ समुद्रकिनाऱ्यांनी वेढलेले, हे आध्यात्मिक आणि निसर्गरम्य असे ठिकाण आहे. मंदिरालाचा लागूनच बीच असल्यामुळे या ठिकाणी प्रसन्न वाटते. 

४. कनिपकम विनायक मंदिर, आंध्र प्रदेश

कानिपकम विनायक मंदिरा या मंदिराला हजारो वर्षांचा इतिहास आहे. इतिहासामध्ये करण्यात आलेल्या उल्लेखानुसार असे म्हणतात की, येथील गणराया विहिरीतून बाहेर आलेले आहेत. मंदिरामागील आख्यायिका त्याच्या आध्यात्मिक आभास वाढवते. त्यामुळे या मंदिराला एकदा नक्की भेट द्या.

५. रॉकफोर्ट उची पिल्लेयार मंदिर, तामिळनाडू

रॉकफोर्ट उची पिल्लेयार मंदिर त्रिचीमधील एका खडकावर वसलेले, हे मंदिर धार्मिक महत्त्वासह विस्मयकारक दृश्ये एकत्र करत. यात्रेकरू आणि पर्यटकांना आकर्षित करते. दरवर्षी भाविकांची या मंदिराला भेट देण्यासाठी भाविकांची मांदियाळी पहायला मिळते.

जगाच्या कानाकोपऱ्यात असणारी गणूची मंदिरे

भारतीय नागरिक शिक्षण, रोजगार आणि विविध कारणांमुळे जगाच्या विविध देशांमध्ये स्थलांतरीच झालेला आहे. त्यामुळे त्या त्या ठिकाणी भारतीयांनी गणपती मंदिरांची स्थापना केली आहे. या गणरायांची तिथले नागरिका पुजा अर्चा करून गणेशोत्व सुद्दा वाजत-गाजत साजरा करतात. 

आशिया खंडामध्ये असलेली गणपती मंदिरे

श्री विनायकर मंदिर, सिंगापूर

सिंगापूरमधील सर्वात जुन्या हिंदू मंदिरांपैकी एक, हे बेट राष्ट्राच्या बहुसांस्कृतिक समाजामध्ये परंपरा जपण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते.

श्री थेंदयुथापानी मंदिर, मलेशिया

क्वालालंपूरमध्ये स्थित, या मंदिरात भगवान गणेशाचे मंदिर आहे. परीक्षा किंवा व्यावसायामध्ये भरभराट यावी या उद्देशाने भाविक या मंदिरामध्ये गणरायाचा आशीर्वाद घेण्यासाठी भेट देतात.

उत्तर अमेरिकेमध्ये असलेली गणपती मंदिरे

गणेश मंदिर, न्यूयॉर्क, यूएसए

फ्लशिंग, न्यूयॉर्क येथे स्थापित, हे मंदिर अमेरिकेतील भारतीय नागरिकांसाठी एक सांस्कृतिक कोनशिला आहे. या मंदिरामध्ये आध्यात्मिक मार्गदर्शन आणि सामुदायिक कार्यक्रमांचे आयोजन केले जाते. .

मालिबू हिंदू मंदिर, कॅलिफोर्निया, यूएसए

लॉस एंजेलिसजवळील हे नयनरम्य मंदिर सर्व पार्श्वभूमीच्या अभ्यागतांना आकर्षित करते, जे पूजा आणि सांस्कृतिक देवाणघेवाण करण्यासाठी एक शांत केंद्र आहे.

युरोप खंडामध्ये असणारी गणपतीची मंदिरे

श्री गणपती मंदिर, लंडन, यूके

विम्बल्डनमध्ये स्थित, हे मंदिर यूकेमधील सर्वात प्रमुख मंदिरांपैकी एक आहे. लंडनमध्ये असणारे भारतीय या मंदिरामध्ये गणरयाची मनोभावे पुजा करतात.

भगवान गणेश, प्रेमाने गणपती किंवा विनायक म्हणून ओळखले जाते, हे हिंदू धर्मातील सर्वात आदरणीय देवतांपैकी एक आहे. अडथळे दूर करणारा आणि नवीन सुरुवातीचा आश्रयदाता म्हणून गणेशोत्सव साजरा केला जातो. गणेशभक्तांची संख्ये जगभरात मोठ्या संख्येने आहे. त्यामुळे जगभरातील गणपती मंदिरांची नेमकी संख्या निश्चित करणे आव्हानात्मक आहे. परंतु जगाच्या कानाकोपऱ्यात असणाऱ्या काही प्रसिद्ध मंदिरांची माहिती या देण्याचा प्रयत्न या ब्लॉगमध्ये करण्यात आलेला आहे.  ही मंदिरे केवळ प्रार्थनास्थळेच नाहीत तर सांस्कृतिक केंद्रे म्हणूनही काम करतात, भगवान गणेशाशी संबंधित समृद्ध परंपरांचे जतन आणि संवर्धन करतात. गणपती मंदिरांची जागतिक उपस्थिती गणेशाचे सार्वभौमिक आवाहन अधोरेखित करते, बुद्धी, समृद्धी, आणि अडथळे दूर करते, जगभरातील भक्तांसोबत प्रतिध्वनी करतात.