कोकणातील सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील वराड या गावचे सुपूत्र आयर्लंड या देशाचे माजी पंतप्रधान Leo Varadkar यांच्या बद्दल बऱ्याच जणांना माहिती नाही. प्रगतीशील आयर्लंडचे प्रतीक म्हणून त्यांच्या नावाचा उल्लेख केला जातो. देशातील सर्वात तरुण पंतप्रधान म्हणून त्यांनी आपल्या नावाचा डंका वाजवला. वैद्यकीय प्राप्त करून राजकारणात एन्ट्री घेत त्यांनी पंतप्रधान पदापर्यंत मजल मारली. कोव्हीड 19 सारख्या महामारीच्या काळात त्यांची कामगिरी कौतुकास्पद होती. त्यामुळेच लिओ वराडकर यांची माहिती देणारा हा विशेष ब्लॉग.
प्रारंभिक जीवन
18 जानेवारी 1979 रोजी डब्लिन येथे जन्मलेले लिओ एरिक वराडकर हे बहुसांस्कृतिक कुटुंबात वाढले. त्यांचे वडील अशोक वराडकर हे मुळ मुंबईचे रहिवाशी आणि पेशाने डॉक्टर होते. तर लिओ यांची आई मिरियम (née हॉवेल), आयर्लंडमधील काउंटी वॉटरफोर्ड येथील नर्स होत्या. कौटुंबिक वैविध्यपूर्ण वातावरणामुळे दोन्ही देशातील संस्कृतींशी त्यांचा परियच होत गेला.
वराडकर डब्लिनच्या उपनगरातील ब्लँचार्डटाउन येथे वाढले आणि त्यांनी द किंग्स हॉस्पिटल या प्रतिष्ठित माध्यमिक शाळेत शिक्षण घेतले. शैक्षणिकदृष्ट्या हुशार असलेल्या वराडकर यांनी उत्कृष्ट कामगिरी केली आणि सार्वजनिक सेवेमध्ये आपले करिअर करण्याचा निर्णय घेतला. वराडकर यांनी आपल्या पालकांच्या व्यवसायाने प्रेरित होऊन ट्रिनिटी कॉलेज डब्लिन येथे वैद्यकीय शिक्षण घेतले. त्याच्या वैद्यकीय पदवी घेत असताना त्यांच्या मनात राजकारणा विषयी आवड निर्माण झाली. त्यानंतर त्यांनी आयर्लंडच्या मध्य-उजव्या राजकीय पक्षाच्या युवा शाखा यंग फाइन गेलमध्ये सक्रियपणे त्यांनी सहभाग नोंदवण्यास सुरुवात केली.
राजकारणात एन्ट्री
वैद्यकीय पदवी मिळवल्यानंतर वराडकर यांनी डब्लिनच्या आरोग्य यंत्रणेत कनिष्ठ डॉक्टर म्हणून काम केले. हॉस्पिटलमधील त्यांच्या अनुभवांमुळे त्यांना आयर्लंडच्या आरोग्य सेवा क्षेत्रासमोरील आव्हानांची प्रत्यक्ष माहिती मिळाली. तथापि, राजकारणातील त्यांच्या वाढत्या व्यस्ततेमुळे त्यांच्या वैद्यकीय कारकीर्दीला लवकरच ग्रहण लागले. वराडकरांच्या समस्यांचे समीक्षेने विश्लेषण करण्याची आणि उपाय प्रस्तावित करण्याच्या क्षमतेमुळे त्यांना विश्वास वाटला की ते धोरणनिर्माता म्हणून अधिक प्रभाव पाडू शकतात.
2004 मध्ये, वराडकर यांनी सार्वजनिक कार्यालयात पहिले पाऊल टाकले, फिंगल काउंटी कौन्सिलमधील कॅसलनॉक प्रभागासाठी नगरसेवक म्हणून जागा जिंकली. या सुरुवातीच्या विजयाने आयरिश राजकारणात एक उल्कापाताची सुरुवात झाली, ज्याला त्याचा करिष्मा, बुद्धी आणि घटकांशी संपर्क साधण्याची क्षमता मिळाली.
2007 मध्ये, वयाच्या 28 व्या वर्षी, वराडकर यांची डब्लिन वेस्टसाठी टीचता डाला (TD) म्हणून निवड झाली, आयरिश संसदेत फाइन गेलचे प्रतिनिधित्व केले. डेल (संसदे) मधील त्यांची सुरुवातीची वर्षे त्यांच्या स्पष्टवक्ते स्वभावाने आणि धोरण-आधारित उपायांवर लक्ष केंद्रित करण्याद्वारे चिन्हांकित होती. विरोधी पक्षाचा सदस्य म्हणून, त्यांनी सरकारी धोरणांवर केलेल्या तीव्र टीकांकडे लक्ष वेधले, विशेषत: 2000 च्या उत्तरार्धात आयर्लंडच्या आर्थिक संकटाच्या वेळी.
2011 च्या सार्वत्रिक निवडणुकीत फाइन गेलचा विजय वराडकरांच्या कारकिर्दीत एक टर्निंग पॉइंट ठरला. त्यांची वाहतूक, पर्यटन आणि क्रीडा मंत्री म्हणून नियुक्ती करण्यात आली, ज्यामुळे त्यांना आयर्लंडच्या मंदीनंतरच्या पुनर्प्राप्तीमध्ये महत्त्वपूर्ण योगदान देण्याची परवानगी मिळाली.
विविधे मंत्रिपदे भुषवली
1. वाहतूक, पर्यटन आणि क्रीडा मंत्री (2011-2014)
वराडकर यांचा कार्यकाळ आर्थिक पुनरुज्जीवन आणि पायाभूत सुविधांच्या विकासावर केंद्रित होता. त्यांनी आयर्लंडच्या सार्वजनिक वाहतूक व्यवस्थेतील सुधारणा, प्रगत पर्यटन उपक्रमांवर देखरेख केली आणि आंतरराष्ट्रीय अभ्यागतांसाठी आयर्लंडला अग्रगण्य गंतव्यस्थान म्हणून स्थान देण्यास मदत केली. आव्हानात्मक आर्थिक काळात राष्ट्रीय मनोबल वाढवून क्षेत्राच्या पुनर्प्राप्ती आणि वाढीसाठी त्यांच्या प्रयत्नांनी योगदान दिले.
2. आरोग्य मंत्री (2014-2016)
आव्हानात्मक आरोग्य पोर्टफोलिओ स्वीकारताना, वराडकर यांनी आयर्लंडच्या अतिविकसित आरोग्य सेवा प्रणालीत सुधारणा करण्याचा प्रयत्न केला. सतत प्रतीक्षा यादी आणि संसाधनांच्या तुटवड्यामुळे त्यांच्या कार्यकाळावर टीका झाली असली तरी त्यांनी अनेक प्रमुख उपक्रम सुरू केले. धुम्रपान आणि लठ्ठपणा यासह सार्वजनिक आरोग्य मोहिमांवर त्यांनी दिलेला भर, लोकसंख्येच्या आरोग्यामध्ये दीर्घकालीन सुधारणांबद्दलची त्यांची वचनबद्धता दर्शविते.
3. सामाजिक संरक्षण मंत्री (2016-2017):
सामाजिक संरक्षण मंत्री या नात्याने, वराडकर यांनी “कल्याणकारी चीट्स चीट अस ऑल” मोहिमेसह प्रभावी उपक्रम सुरू केले, ज्याचा उद्देश कल्याणकारी खर्चात निष्पक्षता सुनिश्चित करणे आहे. त्यांनी प्रगतीशील धोरणांनाही प्राधान्य दिले, जसे की पितृत्व रजा वाढवणे आणि कमी उत्पन्न असलेल्या कुटुंबांना आधार देणे, त्यांचे विकसित होत असलेले राजकीय तत्वज्ञान प्रतिबिंबित करते.
ताओइसेच (पंतप्रधान) म्हणून इतिहास घडवणे
जून 2017 मध्ये, फाइन गेल नेते म्हणून एंडा केनी यांनी राजीनामा दिल्यानंतर, वराडकर यांची पक्षाचे नेते म्हणून निवड करण्यात आली आणि त्यानंतर ते ताओइसेच बनले. अवघ्या 38 व्या वर्षी ते आयर्लंडचे सर्वात तरुण सरकार प्रमुख होते. त्यांची नियुक्ती आणखी एक मैलाचा दगड ठरली: वराडकर हे पहिले उघडपणे समलिंगी ताओसेच होते आणि जागतिक स्तरावर उदयास येत असलेल्या आधुनिक, बहुसांस्कृतिक आयर्लंडला मूर्त स्वरूप देणारे पहिले भारतीय वंशज होते.
1. ब्रेक्झिट नेव्हिगेट करणे:
वराडकर यांच्या पहिल्या कार्यकाळातील एक महत्त्वाचा मुद्दा म्हणजे ब्रेक्झिट. चे कट्टर समर्थक म्हणून युरोपियन युनियनमध्ये, त्यांनी आयर्लंडच्या हिताचे रक्षण करण्यासाठी, विशेषतः गुड फ्रायडे करार जतन करण्यासाठी आणि आयर्लंड आणि उत्तर आयर्लंडमध्ये कोणतीही कठोर सीमा नसल्याचे सुनिश्चित करण्यासाठी अथक परिश्रम केले. त्याच्या मुत्सद्दी प्रयत्नांना देश-विदेशात आदर मिळाला, युरोपीय वाटाघाटींमध्ये आयर्लंडची स्थिती मजबूत झाली.
2. आठवी दुरुस्ती रद्द करणे:
वराडकर यांच्या नेतृत्वाखाली, आयर्लंडने 2018 मध्ये गर्भपात प्रभावीपणे बेकायदेशीर ठरवणारी आठवी दुरुस्ती रद्द करण्यासाठी ऐतिहासिक सार्वमत घेतले. वराडकर यांनी रद्द करण्यासाठी दिलेला पाठिंबा, वैयक्तिक स्वातंत्र्य आणि मानवी हक्कांबद्दलची त्यांची वचनबद्धता प्रतिबिंबित करते, आयर्लंडच्या सामाजिक उत्क्रांतीत प्रगतीशील नेता म्हणून त्यांची भूमिका सिद्ध करते.
3. आर्थिक वाढ:
त्यांच्या कार्यकाळात, आयर्लंडची अर्थव्यवस्था सतत वाढत राहिली, थेट विदेशी गुंतवणूक, तांत्रिक नवकल्पना आणि एक लवचिक कार्यबल यामुळे. वराडकर यांनी उद्योजकतेला चालना देताना बहुराष्ट्रीय कंपन्यांना आकर्षित करून व्यवसाय आणि नवोपक्रमाचे जागतिक केंद्र म्हणून आयर्लंडच्या भूमिकेवर भर दिला.
तानास्ते आणि युती सरकार
2020 च्या सार्वत्रिक निवडणुकीचा परिणाम त्रिशंकू संसदेत झाला, ज्यामुळे फाइन गेलने फियाना फेल आणि ग्रीन पार्टीसह ऐतिहासिक युती सरकार स्थापन केले. युती कराराचा एक भाग म्हणून, वराडकर यांनी मायकेल मार्टिनच्या नेतृत्वाखाली ताओइसेच भूमिका फिरवण्याच्या योजनेसह तानाइस्ते (उपपंतप्रधान) म्हणून काम केले. असामान्य व्यवस्था असूनही, वराडकर यांनी आयर्लंडच्या कारभारात, विशेषत: कोविड-19 महामारीच्या काळात मध्यवर्ती भूमिका बजावली.
कोविड-19 महामारीने आयर्लंडसाठी अभूतपूर्व आव्हान उभे केले आहे. वराडकर यांनी त्यांची वैद्यकीय पार्श्वभूमी रेखाटून, आयर्लंडच्या प्रतिसादाला आकार देण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली. प्रभावीपणे संवाद साधण्याच्या आणि पुराव्यावर आधारित धोरणे अंमलात आणण्याच्या त्याच्या क्षमतेचे सर्वत्र कौतुक झाले. संकटाच्या सुरुवातीच्या महिन्यांत, वराडकर यांनी डॉक्टर म्हणून पुन्हा नोंदणी केली आणि सार्वजनिक सेवेतील त्यांचे समर्पण दाखवून आरोग्य यंत्रणेला पाठिंबा देण्यासाठी अर्धवेळ स्वयंसेवा केली.
वैयक्तिक जीवन
लिओ वराडकर यांचा वैयक्तिक प्रवास त्यांच्या राजकीय कारकिर्दीइतकाच महत्त्वाचा आहे. 2015 मध्ये, आयर्लंडच्या विवाह समानता सार्वमताच्या आधी, वराडकर एका रेडिओ मुलाखतीदरम्यान सार्वजनिकपणे समलिंगी म्हणून आपली ओळख जाहीर केली. आयरिश सार्वजनिक जीवनात LGBTQ+ प्रतिनिधित्वासाठी मैलाचा दगड म्हणून त्याचा मोकळेपणा मोठ्या प्रमाणावर साजरा केला गेला. सार्वमताच्या जबरदस्त यशाने आयर्लंडच्या समानता आणि समावेशासाठी विकसित होत असलेल्या वृत्तीवर त्यांनी प्रकाश टाकला.
वराडकर यांचे त्यांचे भागीदार, मॅथ्यू बॅरेट, एक हृदयरोगतज्ज्ञ, यांच्याशी असलेल्या नातेसंबंधाने त्यांचे सार्वजनिक व्यक्तिमत्त्व अधिक मानवीकरण केले आहे. एकत्रितपणे, ते आधुनिक आयर्लंडचे प्रतीक बनले आहेत,. जिथे विविधता आणि स्वीकृती मोठ्या प्रमाणात साजरी केली जाते.
लिओ वराडकर यांच्या नेतृत्वात आयर्लंडचे पारंपारिक रूढिवादी समाजातून प्रगतीशील आणि सर्वसमावेशक राष्ट्रात झालेले परिवर्तन घडते. देशांतर्गत आणि आंतरराष्ट्रीय पातळीवर जटिल राजकीय भूदृश्यांवर नेव्हिगेट करण्याची त्यांची क्षमता, त्यांच्या व्यावहारिक आणि दूरदर्शी दृष्टिकोनाला अधोरेखित करते.
समीक्षकांनी त्यांच्या नेतृत्वाखाली राहणाऱ्या आव्हानांकडे लक्ष वेधले आहे, विशेषत: गृहनिर्माण आणि आरोग्यसेवा यासारख्या क्षेत्रात. तथापि, सामाजिक प्रगती, आर्थिक स्थैर्य आणि आयर्लंडची जागतिक स्थिती वाढवण्यातील त्यांची कामगिरी कमी करता येणार नाही. वराडकर यांचा Taoiseach आणि Tánaiste या नात्याचा कार्यकाळ, सतत बदलत्या जगात आयर्लंडची लवचिकता सुनिश्चित करून, नावीन्यपूर्णतेसह परंपरेचा समतोल साधण्याची त्यांची वचनबद्धता दर्शवते.
लिओ वराडकर यांचे जीवन आणि कारकीर्द चिकाटी, सर्वसमावेशकता आणि प्रगतीशील नेतृत्वाच्या सामर्थ्याचा पुरावा आहे. बहुसांस्कृतिक डब्लिन घराण्यातील त्याच्या मुळापासून ते एक परिवर्तनवादी नेता म्हणून त्याच्या चढाईपर्यंत, वराडकर यांनी सातत्याने अडथळे तोडले आणि बदलाला प्रेरणा दिली.
आयर्लंडला सतत नवीन आव्हाने आणि संधींचा सामना करावा लागत असल्याने, आधुनिक, न्याय्य आणि जागतिक स्तरावर जोडलेल्या राष्ट्रासाठी वराडकरांची दृष्टी निःसंशयपणे येणा-या वर्षांसाठी देशाच्या वाटचालीला आकार देईल. त्यांची कहाणी केवळ वैयक्तिक कामगिरीची नाही तर विविधता, समानता आणि उज्ज्वल भविष्याचा स्वीकार करण्याच्या दिशेने देशाच्या प्रवासाची आहे.
लिओ वराडकर यांची मुळ गावी भेट
लिओ वराडकर यांनी आपल्या कुटुंबासमवेत 2019 साली सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील मालवण तालुक्या असणाऱ्या वराड या गावी भेट दिली होती.
Discover more from मराठी चौक विशेष
Subscribe to get the latest posts sent to your email.