Ugliest Animal in The World
जगातील सर्वात कुरूप प्राणी एखाद्या देशाचा सर्वोत्तम प्राणी होऊ शकतो का? तुमचं उत्तर नाही असेल. परंतु न्यूझीलंड या सर्व गोष्टींना अपवाद ठरला आहे. जगातील शांत देशांच्या यादीत न्यूझीलंडचा समावेश केला जातो. याच न्यूझीलंडमध्ये एक आगळी वेगळी स्पर्धा माउंटन टू सी या ना-नफा संस्थेने आयोजित केली होती. या स्पर्धेत “जगातील सर्वात कुरूप प्राणी” म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या Blobfish ला न्यूझीलंडचा वर्षातील सर्वोत्तम मासा म्हणून घोषित करण्यात आले आहे. त्यामुळे तुम्हालाही या जगातील सर्वात कुरूप प्राण्याबद्दल जाणून घेण्याची इच्छा निर्माण झाली असेल. त्यामुळेच या ब्लॉगमध्ये ब्लॉबफिशची संपूर्ण माहिती आपण जाणून घेणार आहोत.
ब्लॉबफिश हा सायक्रोल्युट्स मार्सिडस या वैज्ञानिक नावाने ओळखला जातो. हा समुद्रातील सर्वात विचित्र दिसणारा प्राणी आहे. त्यामुळेच “जगातील सर्वात कुरूप प्राणी” म्हणून ओळखला जातो. आणि त्यामुळेच खोल समुद्रातील या माशाने सागरी जीवशास्त्रज्ञ आणि जिज्ञासू मनांना भुरळ घातली आहे. त्याच्या जिलेटिनस शरीराने आणि वैशिष्ट्यांमुळे, ब्लॉबफिशचा आकार एका कार्टूनसारखा दिसतो. परंतु अत्यंत खोल समुद्रातील जीवनाशी त्याने स्वत:ला जुळवून घेतल्याने त्याचा कणखरपणा दिसून येतो.
अधिवास आणि वितरण
ब्लॉबफिश हा ऑस्ट्रेलिया, टास्मानिया आणि न्यूझीलंडच्या पाण्यात राहणारा खोल समुद्रातील मासा आहे. तो समुद्राच्या पृष्ठभागाखाली 600 ते 1,200 मीटर (2,000 ते 3,900 फूट) खोलीवर राहतो. या खोलीवर, दाब समुद्रसपाटीपेक्षा कित्येक डझन पट जास्त असतो, ज्यामुळे बहुतेक जीवसृष्टीसाठी हे वातावरण धोक्याच आहे. अशा धोकादायक वातावरणात ब्लॉबफिश आरामात राहतो. विशेष म्हणजे ब्लॉबफिशने या अति दाबाशी, वातावरणाशी जुळवून घेतले आहे. त्याच्या शरीराची रचना अत्यंत वेगळी आहे. पाण्यापेक्षा किंचित कमी दाट असलेले त्याचे जिलेटिनस मांस जास्त ऊर्जा खर्च न करता समुद्राच्या तळापासून सहजतेने तरंगू देते.
शारीरिक वैशिष्ट्ये
ब्लॉबफिशचे सर्वात प्रसिद्ध वैशिष्ट्य म्हणजे त्याचे मऊ, लटकलेले स्वरूप, परंतु ही प्रतिमा थोडीशी दिशाभूल करणारी आहे. त्याच्या नैसर्गिक अधिवासात, ब्लॉबफिश अधिक कॉम्पॅक्ट आणि कमी “ब्लॉबी” दिसते. दाबात तीव्र घट झाल्यामुळे त्याचे शरीर पृष्ठभागावर आणल्यावरच त्याचे शरीर विकृत होते.
ब्लॉबफिशच्या काही उल्लेखनीय शारीरिक वैशिष्ट्यांमध्ये पुढील गोष्टी समाविष्ट आहेत
- आकार – ते साधारणपणे ३० ते ३८ सेंटीमीटर (१२ ते १५ इंच) लांबीच्या दरम्यान वाढते.
- वजन – सरासरी प्रौढ ब्लॉबफिशचे वजन सुमारे २ किलोग्रॅम (४.४ पौंड) असते.
- रंग – त्याचे शरीर फिकट गुलाबी-राखाडी रंगाचे आणि लहान पंखांचे असते.
- त्वचेची पोत – बहुतेक माशांप्रमाणे, ब्लॉबफिशमध्ये खवले नसतात. त्याचे शरीर बहुतेक जिलेटिनस टिश्यूपासून बनलेले असते, ज्यामुळे ते मऊ आणि सपाट दिसते.
खोल समुद्रातील जीवनाशी जुळवून घेणे
खोल समुद्रात राहणे धोक्याचे असते. परंतु ब्लॉबफिशने या आव्हानांचा जुळवून घेतले असून स्वत: ला या वातावरणासाठी सक्षम केले आहे.
१. उत्साह नियमन – पोहण्याच्या मूत्राशयाऐवजी, ब्लॉबफिशची जेलीसारखी शरीर रचना त्याला बुडण्यापासून रोखते आणि त्यामुळेच समुद्राच्या तळाच्या अगदी वरती फिरू देण्यास सक्षम करते.
२. कमी ऊर्जा जीवनशैली – ब्लॉबफिश हा एक निष्क्रिय अ‍ॅम्बश शिकारी आहे, म्हणजे अन्न जवळ येण्याची वाट पाहतो त्यामुळेच तो शिकार करण्यासाठी कमीत कमी ऊर्जा खर्च करतो.
३. स्नायूंच्या संरचनेचा अभाव – मजबूत स्नायूंचा अभाव म्हणजे तो खूप कमी हालचाल करतो, त्याच्या अन्न-दुर्लभ वातावरणात ऊर्जा वाचवतो.
४. उच्च-दाब सहनशीलता – त्याचे शरीर जास्त दाब सहन करण्यास अनुकूल आहे, परंतु तो जेव्हा त्याच्या नैसर्गिक अधिवासाबाहेर येतो तेव्हा तो कुप्रसिद्ध “ब्लॉब” आकारात जातो.
आहारच्या सवयी
ब्लॉबफिश हा एक संधीसाधू मासा आहे, म्हणजे तो समुद्राच्या तळाजवळ जे काही मिळेल ते खातो. खाद्य जवळ येण्याची वाट पाहतो. त्याच्या आहारात प्रामुख्याने पुढील गोष्टी समाविष्ट आहेत.
- खेकडे आणि लॉबस्टरसारखे क्रस्टेशियन
- समुद्री अर्चिन आणि मोलस्क
- सागरी किडे आणि लहान अपृष्ठवंशी प्राणी
ब्लॉबफिशमध्ये मजबूत स्नायू नसल्यामुळे, तो त्याच्या शिकारचा पाठलाग करत नाही. त्याऐवजी, तो कमीत कमी प्रयत्नाने अन्न खाण्याइतके जवळ जाण्याची वाट पाहतो. खाद्य जवळ येताच संधी साधून शिकार करतो.
पुनरुत्पादन आणि जीवनचक्र
खोल समुद्राच्या अधिवासामुळे ब्लॉबफिशच्या पुनरुत्पादन सवयींबद्दल फारसे माहिती नाही. तथापि, शास्त्रज्ञांनी काही प्रमुख वर्तनांचे निरीक्षण केले आहे:
- ब्लॉबफिश समुद्राच्या तळावर गुलाबी अंडी घालते.
- अनेक खोल समुद्रातील प्राण्यांपेक्षा, मादी ब्लॉबफिश त्यांच्या अंड्यांचे रक्षण करतात, संरक्षणासाठी त्यांच्यावर घिरट्या घालतात.
- उष्मायन कालावधी अज्ञात आहे, परंतु कठोर पर्यावरणीय परिस्थितीमुळे पिल्लांना विकसित होण्यास वेळ लागतो.
ब्लॉबफिशचे आयुष्यमान जास्त असते, कदाचित ते १०० वर्षांपेक्षा जास्त असते, कारण खोल समुद्रातील प्राण्यांमध्ये चयापचय प्रक्रिया मंदावते आणि विकासाचे टप्पे दीर्घकाळ असतात. त्यामुळेच ब्लॉबफिश अंदाजे १०० वर्षांपेक्षा जास्त वर्ष जगत असावेत.
जगाती सर्वात प्रतिष्ठित ऑटोमोबाईल उत्पादक कंपन्यांपैकी एक म्हणजे मर्सिडीज-बेंझ होय. जगातील सर्वात महागड्या गाड्यांमध्ये मर्सिडीज गाड्यांचा समावेश केला जातो. गेल्या अनेक वर्षांपासून मर्सडिझने मार्केटमध्ये आपला दबदबा कायम ठेवला आहे. आकर्षक डिझाईन, रॉयल लुक आणि 5स्टार हॉटेलप्रमाणे गाडीची रचना. यामुळे मर्सडिझ नागरिकांच्या पसंतीस हमखास उतरते. परंतु तुम्हाला मर्सडिझ-बेंझचा इतिहास माहित आहे का? – वाचा सविस्तर – Mercedes Benz – पोटच्या मुलीच नाव दिलं अन् मर्सिडीज उदयास आली, ‘लोगो’चा अर्थ काय सांगतो? वाचा सविस्तर…
संवर्धन स्थिती
ब्लॉबफिश खोल समुद्रात असल्यामुळे स्वतःला धोक्यात आणत नाही, परंतु खोल समुद्रात ट्रॉलिंगसारख्या मानवी क्रियाकलापांमुळे त्याला धोक्यांचा सामना करावा लागतो. या मासेमारी पद्धतीमुळे अनवधानाने ब्लॉबफिश जाळ्यात अडकते, ज्यामुळे त्यांची लोकसंख्या विस्कळीत होते. ब्लॉबफिश इतक्या खोलवर राहत असल्याने, त्यांच्या संख्येचा अचूक अभ्यास करणे कठीण आहे, ज्यामुळे संवर्धनाचे प्रयत्न करणे आव्हानात्मक आहे. सागरी जीवशास्त्रज्ञ अपघाती ब्लॉबफिश पकडणे कमी करण्यासाठी आणि त्यांच्या नाजूक परिसंस्थांचे संरक्षण करण्यासाठी खोल समुद्रात मासेमारीच्या कठोर नियमांचे समर्थन करतात. या सर्व गोष्टींना आळा घालण्यासाठी सुद्धा ते प्रयत्नशील आहेत.
सांस्कृतिक प्रभाव आणि लोकप्रियता
अस्पष्ट अस्तित्व असूनही, २०१३ मध्ये ब्लॉबफिशला कुरूप प्राणी संवर्धन संस्थेने “जगातील सर्वात कुरूप प्राणी” म्हणून नावारुपाला आला तेव्हा तो प्रसिद्ध झाला. हे गोष्ट विनोदी असली तरी, खोल समुद्रातील प्राण्यांबद्दल आणि त्यांच्या संवर्धनाच्या गरजेबद्दल जागरूकता वाढविण्यास मदत करणारी आणि महत्त्वपूर्ण ठरली आहे. तेव्हापासून ब्लॉबफिश एक व्हायरल सेन्सेशन बनले आहेत, प्रेरणादायी वस्तू, मीम्स आणि अगदी आलिशान खेळणी देखील बनवली जाऊ लागली आहेत.
अफवा आणि गैरसमज
त्यांच्या विचित्र स्वरूपामुळे ब्लॉबफिशभोवती अनेक अफवा समाजात पसरल्या आहेत. चला काही अफवांचे खंडन करूया.
१. “ब्लॉबफिश नेहमीच वितळलेल्या ढेकूळासारखे दिसतात.”
– हे खोटे असून खोल समुद्राच्या वातावरणातून नॉर्मल वातावरणात आल्यानंतरच ब्लॉबफिस ढेकूळासारखा दिसतो.
२. “ब्लॉबफिश आक्रमक शिकारी आहेत.”
– हे खोटे आहे. कारण ब्लॉबफिश शिकार करत नाहीत तर शिकार करण्याऐवजी अन्न जवळ येण्याची वाट पाहतात. अन्न जवळ येता संधी साधत अन्नाचा फडशा पाडतात.
३. “ब्लॉबफिश निरुपयोगी आहेत.”
– खोटे! प्रत्येक प्रजाती त्याच्या परिसंस्थेत भूमिका बजावते आणि ब्लॉबफिश समुद्राच्या तळाच्या पर्यावरणीय संतुलनात योगदान देत आहे.
ब्लॉबफिश पारंपारिकपणे सुंदर नाहीये, परंतु तो एक असाधारण प्राणी आहे जो ग्रहाच्या सर्वात टोकाच्या वातावरणाशी पूर्णपणे जुळवून घेतो. खोल समुद्रातील या रहिवाशांना समजून घेऊन आणि त्यांचे कौतुक करून, आपण त्यांच्या संवर्धनासाठी प्रयत्न करू शकतो आणि समुद्राच्या पृष्ठभागाखाली असलेल्या रहस्यांचे रक्षण करने माणूस आपलीही जबाबदारी आहे.
या विचित्र आणि रंजक प्राण्याबद्दल जाणून घेतल्यानंत तुम्हालाही पृथ्वीच्या पोटात असलेल्या इतर प्राण्यांबद्दल जाणून घेण्याची इच्छा निर्माण झाली असेल. पुढील काही ब्लॉगमध्ये आपण अशाच रंजक प्राण्यांची माहिती जाणून घेणार आहोत.
तंत्रज्ञानाच्या मदतीने प्रगतीच्या दिशेने आपली वाटचाल सुरू आहे. परंतु याच तंत्रज्ञानाच्या मदतीने पैशांचा काळाबाजार सुरू झाला आहे. एक चुकीचा फोन आणि काहीच सेकंदाच तुमच्या अकाऊंटमधून पैसे लंपास होतात. तुम्ही अशा घटना बातम्यांच्या माध्यमातून वाचल्या असतील किंवा तुम्हालाही या गोष्टीचा कधी अनुभव आला असेल. गेल्या काही वर्षांमध्ये अशा घटनांमध्ये झपाट्याने वाढ झाली आहे. या ब्लॉगमध्ये आपण मागील काही वर्षांमध्ये घडलेल्या घटनांचा आढावा घेत 2025 मध्ये स्कॅम करण्याचा कोणता ट्रेंड असणार आहे, – वाचा सविस्तर – Online Scam – 2025 मध्ये ‘या’ स्कॅममुळे तुम्हाला बसू शकतो लाखोंचा फटका, वेळीच सावध व्हा