छत्रपती शिवाजी महाराजांनी नामकरण केलेल्या काही मोजक्या गडांमध्ये Torna Fort चा उल्लेख आवर्जून केला जातो. गरूडाच घरटं या नावाने सुद्धा हा गड ओळखला जातो. अतिदुर्गम व अतिविशाल असलेला तोरणा दुर्गवेड्यांच्या आवडीचा गड. गडाची चढण कितीही कठीण असली तरी, आजही मोठ्या संख्येने दुर्गप्रेमी तोरणा गडाला आवर्जून भेट देतात. घनदाट जंगलांनी वेढलेला हा गड सह्याद्रीच्या रांगेतील एका पदरावर विराजमान आहे. पावसाळी वातावरणात गडाचं सौंदर्य असंख्य फुलांनी बहरतं. गडावर आणि गडाच्या परिसरात तोरण जातीच्या झाडांची संख्या मोठ्या प्रमाणात आहे. त्याच बरोबर छत्रपती शिवाजी महाराजांनी हा गड जिंकून स्वराज्याचे तोरण बांधले त्यामुळे या गडाला नाव तोरणा असे पडले.
पुणे जिल्ह्याच्या वेल्हा तालुक्यामध्ये तोरणा गड अगदी थाटात उभा आहे. वेल्हा तालुक्यातून सह्याद्रीच्या दोन रांगांमधून दोन पदर पूर्वेच्या दिशेने पसरत गेलेले निदर्शनास येतात. शिवकाळाता आणि आताही हे दोन्ही पदर महत्त्वाचे आहेत. कारण या या पदारांपैकी एका पदरावर तोरणा आणि दुसऱ्या पदरावर स्वराज्याची पहिली राजधानी राजगड आहे. राजगड ज्या सह्याद्रीच्या रांगेवर विराजमान आहे. त्या रांगेला भुलेश्वर रांग असे म्हणतात. तोरणा गडाच्या आजूबाजूला दक्षिणेकडे वेळवंडी नदीचे खोरे आणि उत्तरेला कानद नदीचे खोरे आहे. एकप्रकारे दोन्ही बाजूंनी नद्यांच्या खोऱ्यांनी तोरणा गडाला वेढलेले आहे. छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या स्वराज्यात या गडाला विशेष महत्त्व प्राप्त झालं. या गडावर भ्रमंती करण म्हणजे स्वर्गात डोकावून येण्यासारखं आहे. त्यामुळे तोरणा गडाला एकदा तरी भेट दिलीच पाहिजे.
Torna Fort आणि इतिहास
पुढील माहिती अपडेट होत आहे…
Discover more from मराठी चौक विशेष
Subscribe to get the latest posts sent to your email.