सातारा म्हटलं की सह्याद्री, मराठ्यांची राजधानी आणि गौरवशाली इतिहास. याचबरोबर सांस्कृतिक, शैक्षणिक आणि व्यावसायिक क्षेत्रामध्येही साताऱ्याने आपला डंका वेळोवेळी वाजवला आहे. साताऱ्यातील अनेक नागरिक आज देशात, परदेशात जबदरस्त कामगिरी करत आपल्या नावाचा ठसा उमटवत आहेत. याच पंक्तीतलं एक मोठं नाव म्हणजे Abasaheb Garware होय. गरवारे ग्रुप ऑफ कंपनीजचे संस्थापक, भारताच्या प्लास्टिक आणि ऑटोमोबाईल उद्योगाचे प्रणेते आणि पद्मभूषण आबासाहेब गरवारे यांनी लंडनसह जगाच्या कानाकोपऱ्यात आपल्या कर्तृत्वाने गरवारे ग्रुपच मोठं जाळं निर्माण केलं. साताऱ्याच्या गौरवशाली इतिहासात आणि साताऱ्याच्या विकासा आबासाहेब गरवारे यांच मोठं योगदान आहे. 1990 साली त्यांचा मृत्यू झाला असला तरी, त्यांनी केलल्या उद्योगरूपी विकासाची गोड फळ नागिरकांना विविध माध्यमातून चाखता येत आहेत.
सुरुवातीचे जीवन आणि शिक्षण
आबासाहेब गरवारे यांच खरं नाव म्हणजे भालचंद्र दिगंबर गरवारे होय. त्यांचा जन्म तासगाव येथील एका सामान्य कुटुंबात 21 डिसेंबर 1903 रोजी झाला. तासगाव त्यावेळी महाराष्ट्रातील सातारा जिल्ह्याचा भाग होता. आर्थिक अडचणी असूनही, तरुण भालचंद्र बुद्धिमान, कष्टाळू होते आणि लहानपणापासूनच त्यांना यांत्रिकी आणि व्यापारात खूप रस होता. त्यांनी मुंबईत शिक्षण घेतले, जिथे त्यांना पहिल्यांदा ब्रिटिश राजवटीत उद्योजकता आणि औद्योगिक प्रगतीच्या जगाशी ओळख झाली. त्यानंतर मात्र त्यांनी कधीही मागे वळून पाहिलं नाही.
ब्रिटनमध्ये व्यवसायाची सुरुवात
1930 च्या दशकात ते इंग्लंडला गेले आणि त्यांनी तिथे जाऊन सेकंड-हँड कारचा व्यवसाय सुरू केला. कमीत कमी भांडवलात, गरवारे यांनी वापरलेल्या कार खरेदी करण्यास, त्यांचे नूतनीकरण करण्यास आणि नफा कमावण्यास सुरुवात केली. त्यांचा प्रामाणिकपणा, दर्जेदार सेवा आणि व्यावसायिक कौशल्यामुळे त्यांना ब्रिटिश बाजारपेठेत विश्वास मिळाला. ब्रिटिश बाजारपेठेत एखाद्या भारतीयाने विश्वास मिळवणे ही तेव्हा दुर्मिळ गोष्ट होती. परंतु आबासाहेबांनी ते करून दाखवलं आणि आपल्या मनमिळावू स्वभावाने ब्रिटिशांची मन जिंकली. परदेशात घवघवीत यश मिळवल्यानंतर त्यांना भारतात औद्यगिक उपक्रम सुरू करण्यासाठी आवश्यक असलेले ज्ञान आणि भांडवल मिळू शकले.
भारत परतणे
भारतात परतल्यानंतर, आबासाहेब गरवारे यांनी गरवारे ग्रुप अंतर्गत अनेक उद्योगांची स्थापना केली, जे प्लास्टिक, सिंथेटिक फायबर, मासेमारी जाळी, चित्रपट आणि ऑटोमोबाईल घटकांमध्ये आघाडीचे नाव बनले.
भारता आल्यानंतर आबासाहेबांनी स्थापन केलेल्या काही प्रमुख कंपन्या
- गारवेअर मोटर्स लिमिटेड – स्कूटर, मोटारसायकली आणि कार अॅक्सेसरीजमध्ये अग्रणी.
- गारवेअर प्लास्टिक्स – प्लास्टिक उत्पादने तयार करणाऱ्या पहिल्या भारतीय कंपन्यांपैकी एक.
- गारवेअर पॉलिस्टर लिमिटेड – पॅकेजिंग आणि फोटोग्राफीमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या पॉलिस्टर फिल्म्सचे उत्पादक.
- गारवेअर वॉल रोप्स (आता गरवेअर टेक्निकल फायबर्स) – तांत्रिक कापड आणि सागरी मासेमारीच्या जाळ्यांमध्ये जागतिक खेळाडू बनले.
त्यांच्या दूरदृष्टीमुळे भारताला पूर्वी आयातीवर अवलंबून असलेल्या अनेक तांत्रिक क्षेत्रांमध्ये स्वावलंबी होण्यास मदत झाली.
शिक्षण आणि परोपकार
आबासाहेबांचा राष्ट्रीय प्रगतीसाठी शिक्षण हे एक साधन आहे यावर दृढ विश्वास होता. त्यांनी शैक्षणिक संस्थांना उदार हस्ते देणगी दिली आणि वंचित समुदायांच्या उन्नतीसाठी सक्रियपणे काम केले. तसेच त्यांनी महाविद्यालयांची स्थापना करून प्रत्यक्ष शैक्षणिक क्षेत्रातही क्रांती घडवून आणली.
उल्लेखनीय योगदान
- गरवारे कॉलेज ऑफ कॉमर्स, पुणे – त्यांच्या पाठिंब्याने स्थापन झालेली एक प्रतिष्ठित संस्था. (Abasaheb Garware College)
- महाराष्ट्रातील अनेक शाळा, ग्रंथालये आणि तांत्रिक संस्थांना योगदान.
- महिला शिक्षण आणि व्यावसायिक प्रशिक्षणाला फारसे प्रोत्साहन दिले जात नसतानाही त्यांनी पाठिंबा दिला.
Nick Vujicic biography – अपंगत्वावर मात करून करोडो लोकांना प्रेरणा देणारा अवलिया
मान्यता आणि सन्मान
- पद्मभूषण (१९७१) – व्यापार आणि उद्योगातील त्यांच्या असाधारण योगदानाबद्दल भारत सरकारने त्यांना सन्मानित केले.
- त्यांच्या अग्रगण्य कार्याबद्दल अनेक शैक्षणिक आणि औद्योगिक संस्थांनी त्यांना सन्मानित केले.
- त्यांचे नाव संस्था, रस्ते आणि कंपन्यांमध्ये अजूनही जिवंत आहे.
वारसा
आबासाहेब गरवारे यांचे 1990 मध्ये निधन झाले, परंतु आधुनिक भारताचे निर्माते म्हणून त्यांचा वारसा जिवंत आहे. त्यांनी हे सिद्ध केले की दूरदृष्टी, नीतिमत्ता आणि अथक प्रयत्न एखाद्याला एका सामान्य सुरुवातीपासून जागतिक उंचीवर नेऊ शकतात.
आज, गरवारे ग्रुपच्या कंपन्या भारतीय शेअर बाजारात सूचीबद्ध आहेत आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर मान्यताप्राप्त आहेत. त्यांचे जीवन भारतातील, विशेषतः ग्रामीण आणि लहान शहरांमधील, इच्छुक उद्योजकांसाठी प्रेरणा आहे.
आबासाहेबांच्या आयुष्यातील काही महत्त्वाचे मुद्दे
- ब्रिटनमध्ये सेकंड-हँड कारच्या व्यापारापासून सुरुवात
- भारतातील प्लास्टिक आणि ऑटोमोबाईल अॅक्सेसरीज उद्योगांमध्ये अग्रणी
- शिक्षण आणि सामाजिक सुधारणांचे कट्टर समर्थक
- व्यापार आणि उद्योगासाठी पद्मभूषण पुरस्कार मिळाला
आबासाहेब गरवारे यांचा जीवन प्रवास साताऱ्यासह महाराष्ट्र आणि देशभरातील प्रत्येक नागरिकासाठी, विद्यार्थ्यांसाठी प्रेरणादायी आहे.