मराठी विशेष

अखंड महाराष्ट्राचे आराध्य दैवत छत्रपती श्री शिवाजी महाराज (Shivaji Maharaj) यांना घडविणाऱ्या राजमाता जिजाऊ माँ साहेब (Rajmata Jijau) यांचे जन्मस्थळ म्हणजे सिंदखेड (Sindkhed Raja Maharashtra) होय. राजमाता जिजाऊ यांच्या नावामुळे सिंदखेडराजासह बुलढाणा जिल्ह्याचे नाव जगाच्या कनाकोपऱ्यात पोहोचले आहे. महाराष्ट्रात जन्मलेल्या क्वचीतच एखाद्या व्यक्तीला राजमाता जिजाऊ यांच्या जन्मस्थळा बद्दल माहिती नसेल. प्रत्येकानेच टीव्हीवर, शाळेत असताना इतिहासाच्या … Read more

पुणे आणि मुंबई पासून हाकेच्या अंतरावर असणारा Korigad Fort सह्याद्रीच्या कुशीत बागडणाऱ्या मुलांना, तरुणांना आणि वयस्कर व्यक्तींना साध घालतं आहे. आयुष्याच्या टप्प्यावरील तिन्ही पिढींचा उल्लेख करण्याचे कारण, म्हणजे गडावर जाण्याची वाट अतिशय सहज, सरळ आणि चांगल्या दर्जाची आहे. त्यामुळे कोणत्याही वयातील व्यक्ती गडावर अगदी सहज जाऊ शकते. पावसाळी आणि हिवाळी वातावरणात गडाचे सौंदर्य खुलून निघते. … Read more

मुंबई, नवी मुंबई आणि ठाणे या शहरांच्या आसपास अनेक गडकिल्ले शेवटच्या घटका मोजत उभे आहेत. माणसांच्या गर्दीत तरीही दुर्लक्षीत असणार्‍या या गडांबद्दल स्थानिक लोकांना सुद्धा माहिती नाही. असाच एक दुर्लक्षीत गड म्हणजे नवी मुंबईत असणारा Belapur Fort होय. शहराच्या अगदी जवळ असणारा हा भुईकोट किल्ला अगदीच हाकेच्या अंतरावर आहे. बऱ्याच लोकांना या गडाबद्दल माहिती नाही. … Read more

मराठ्यांची राजधानी सातारा जिल्ह्यातील सदाहरित घनदाट जंगलामध्ये आणि कोयनेच्या घनदाट अभयारण्यात Vasota Fort Trek हा वनदुर्ग आहे. व्याघ्रगड नावाने ओळखला जाणारा वासोटा स्वराज्याचं तुरूंग म्हणून प्रचलित आहे. गडावर जाणारा मार्ग भयभीत करणारा आणि असंख्य हिंस्त्र प्राण्यांनी भरलेला आहे. वाघ, बिबट्या, अस्वल यांसारखे वन्य प्राण्यांचा वासोटा गडाच्या परिसरात वास्तव्य आहे. त्यामुळे वासोटा गडावर जाणं म्हणजे एक … Read more

स्वराज्य उभारणीत महाराष्ट्रात आणि महाराष्ट्राच्या बाहेर असणाऱ्या अनेक गडांच महत्त्वाच योगदान आहे. मात्र, सोशल मीडियाच्या विश्वात गुंतलेल्या तरुणाईला या गडांबद्दल फारसे माहित नाही. राजगड, लोहगड, तोरणा, रायगड या ठराविक गडांव्यतिरिक्त महाराष्ट्राच्या विविध कानाकोपऱ्यांमध्ये अनेक छोटे मोठे गड आपलं अस्तित्व टिकवून आजही उभे आहेत. असाच एक नाशिक जिल्ह्यातील गड म्हणजे Nhavigad Fort होयं. सह्याद्री पर्वताच्या उत्तर-दक्षिण … Read more

स्वराज्याच्या पहिल्या लढाईचा साक्षीदार होण्याचे भाग्य Subhanmangal Fort ला लाभले. छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या पदस्पर्शाने पावन झालेल्या सुभानमंगळ गडाचे ऐतिहासिक महत्त्व अनन्यसाधारण आहे. पुणे-सातारा-बंगळुरू राष्ट्रीय महामार्गावर नीरा नदीच्या काठी अखेरच्या घटका मोजत सुभानमंगळ हा भुईकोड गड उभा आहे. गडाची अवस्था अत्यंत दयनीय असून एका बाजूचा बुरूज पूर्णपणे ढासळलेला आहे. सुभानमंगळ आणि इतिहास पुणे जिल्ह्यातील शिरवळमध्ये नीरा … Read more

छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या स्वराज्यात पुणे जिल्ह्याचे महत्त्व प्रचंड होते. मध्यवर्ती ठिकाण आणि शिवरायांच वास्तव्य पुणे जिल्ह्यात असल्यामुळे जिल्ह्याचा आसपासचा परिसर सुरक्षित ठेवणे गरजेचे होते. घाटमाथ्यावरून ये-जा करताना चौफेर लक्ष ठेवण्यासाठी शिवरायांनी राजगड, तोरणा या गडांसह अनेक छोटेमोठे गड घाटांवर लक्ष ठेवण्यासाठी उभारले होते. स्वराज्याच्या उभारणीत या सर्व गडांचे विशेष योगदान आहे. या फळीतला एक गड … Read more

शिवकाळात पुणे हे स्वराज्याचे मुख्य केंद्रबिंदु होते. छत्रपती शिवाजी महाराजांसह राजघराण्यातील सर्वांचे वास्तव्य पुण्यामध्येच होते. त्यामुळे पुणे आणि पुण्याच्या आजूबाजूचा परिसरावर करडी नजर ठेवण्यासाठी शिवरायांनी अनेक गडांची निर्मिती केली, तसेच काही गड जिंकून स्वराज्यात सामील केले. पुणे जिल्ह्यात आढळणारा Ghangad Fort असा काही मोजक्या गडांपैकी एक. निजामशाही, आदिलशाही मराठे पुन्हा आदिलशाही असा थरार या गडाने … Read more