How Many Hours Should You Work a Day
इन्फोसिसचे सह-संस्थापक नारायण मूर्ती यांनी आठवड्यातून 70 तास करायला पाहिजे अशा सुचना काही दिवसांपूर्वी दिल्या होत्या. त्यावरून बराच वाद झाला होता. आता पुन्हा एकदा त्यांच्याच पावलांवर पाऊल ठेवत, लार्सट अँड टुब्रो (L&T) चे चेअरमन एसएन सुब्रमण्यन यांनी आठवड्यातून किमान 90 तास काम केले पाहिजे अजब सल्ला दिला होता. त्याचबरोबर रविवारी सुट्टीच्या दिवशी बायकोकडे किती वेळा एकटक पाहत राहणार, त्यापेक्षा बॅगा उचला आणि कामाला जा, असाही विचित्र सल्ला त्यांनी दिला होता. त्यामुळे त्यांना सर्व स्तरातून ट्रोल करण्यात आले होते. परंतु या निमित्ताने प्रश्न निर्माण होतो, तो म्हणजे किती तास काम केले पाहिजे? तुम्हालाही हा प्रश्न सतावतोय का. या ब्लॉगमध्ये आपण त्याची सविस्तर माहिती घेणार आहोत.
कामाचे तास इतिहास
इतिहासात कामाच्या तासांचा उल्लेख करण्यात आलेला आहे. कामाचे तासांमध्ये काळानुरुप बदल होत गेले आहेत. औद्योगिक क्रांतीदरम्यान, कारखान्यांमधील कामगारांना अनेकदा आठवड्याचे सहा दिवस आणि सह दिवसांमध्ये दररोज 12 ते 16 तास काम करावे लागत होते. या जास्त तासांच्या वेळापत्रकामुळे व्यापक थकवा आणि आरोग्य बिघडण्याच्या अनेक समस्या निर्माण कामगारंना भेडसावू लागल्या होत्या.
19 व्या शतकाच्या उत्तरार्धात आणि 20 व्या शतकाच्या सुरुवातीला कामगार चळवळींना वेग आला. त्यानंतर कामाचे दिवस कमी करण्यात यावे ही मागणी जोर धरू लागली. कामगारांनी एकत्र येत संघर्ष केला, ज्यामुळे कामाचे तास कमी होऊन आठ तास करण्यात आले. 1926 पर्यंत, हेन्री फोर्डने उत्पादकता आणि कामगारांचे मनोबल सुधारण्यासाठी 40 तासांचा कामाचा आठवडा लोकप्रिय केला.
कामाचे तास आणि विज्ञान
मानवी उत्पादकतेवरील संशोधन असे सूचित करते की जास्त तास काम केल्याने चांगले परिणाम मिळतातच असे नाही. त्याऐवजी, जास्त काम केल्याने उलट आरोग्यावर विपरित परिणाम होऊ शकतात. अभ्यासातून काही रंजक गोष्टींचा खुलासा झाला आहे.
How To Become a Content Writer – लिहिण्याची आवड असणाऱ्या प्रत्येकाला रोमांचक करिअर घडवण्याची उत्तम संधी
१. कमी होणारे उत्पन्न – मानसशास्त्रज्ञ आणि उत्पादकता तज्ञ असे सुचवतात की सुमारे 4 ते 6 तास काम केल्यानंतर, लक्ष केंद्रित करण्याची आणि उच्च-गुणवत्तेचे काम करण्याची आपली क्षमता कमी होऊ लागते.
२. थकवा – पुरेशा विश्रांतीशिवाय दीर्घकाळ काम केल्याने थकवा येऊ शकतो, कार्यक्षमता कमी होते आणि त्यामुळे चुका होण्याची शक्यता वाढते.
३. बर्नआउट जोखीम – दिवसातून आठ तासांपेक्षा जास्त काम केल्याने बर्नआउटचा धोका वाढतो, ज्याचे मानसिक आणि शारीरिक आरोग्यावर गंभीर परिणाम होऊ शकतात.
कामाच्या तासांवर परिणाम करणारे घटक
तुम्ही दररोज किती तास काम करावे हे ठरवणे हे पुढील काही गोष्टींवर अवलंबुन आहे.
कामाचे स्वरूप – काही कामांमध्ये कमाल उत्पादकतेसाठी कमी तासांची आवश्यकता असू शकते, तर काही शारीरिक कामे मानसिकदृष्ट्या कमी मागणी असल्यास जास्त काळ काम करण्याची परवानगी देऊ शकतात.
वैयक्तिक क्षमता – वैयक्तिक उर्जेची पातळी आणि लक्ष केंद्रित करणे मोठ्या प्रमाणात बदलते. काही लोक नैसर्गिकरित्या सकाळचे काम करणारे असतात, तर काही संध्याकाळी काम करण्याला प्राधान्य देताता.
ध्येय आणि अंतिम मुदती – विशिष्ट करिअर उद्दिष्टे गाठण्यासाठी तात्पुरत्या स्वरुपात जास्त तास काम करण्याची आवश्यकता असू शकते.
कामाची लवचिकता – दूरस्थ किंवा लवचिक नोकऱ्या अनेकदा स्वतःच्या गतीने वेळापत्रक तयार करण्यास अनुमती देतात, ज्यामुळे काम-जीवनातील सुसंवाद चांगला होऊ शकतो.
कामाच्या वेळेत जागतिक फरक
वेगवेगळे देशांमध्ये कामांच्या तासांमध्ये तफावत पहायला मिळते.
स्वीडन – काही कंपन्यांनी कर्मचाऱ्यांचे कल्याण आणि उत्पादकता सुधारण्यासाठी सहा तासांच्या कामाच्या दिवसांचा प्रयोग केला आहे.
जपान – त्याच्या तीव्र कामाच्या संस्कृतीसाठी ओळखले जाणारे, जपान कामाच्या वेळेच्या निर्बंधांद्वारे “कारोशी” (जास्त कामामुळे होणारा मृत्यू) शी संबंधित समस्यांना सक्रियपणे संबोधित करत आहे.
फ्रान्स – 35 तासांचा कामाचा आठवडा संतुलन राखण्यासाठी आणि बेरोजगारी कमी करण्यासाठी लागू करण्यात आला आहे.
तुमचा आदर्श कामाचे वेळापत्रक शोधण्यासाठी टिप्स
तुमच्या दैनंदिन कामाचे तास निश्चित करण्यात आणि ऑप्टिमाइझ करण्यात मदत करण्यासाठी येथे व्यावहारिक धोरणे आहेत:
१. सखोल कामाला प्राधान्य द्या – तुमच्या सर्वात उत्पादक तासांमध्ये, विशेषत: जेव्हा तुमची ऊर्जा पातळी सर्वात जास्त असते तेव्हा उच्च-प्रभाव असलेल्या कामांवर लक्ष केंद्रित करा.
२. नियमित ब्रेक घ्या – सतत काम करण्यासाठी पोमोडोरो पद्धतीसारख्या तंत्रांचा वापर करा (उदा. 25 मिनिटे काम आणि त्यानंतर 5 मिनिटांचा ब्रेक).
Visapur Fort – दुर्गप्रेमींच्या आवडीचा लोणावळ्याच्या कुशीत वसलेला विसापूर, एकदा आवर्जून भेट द्या
३. सीमा निश्चित करा – कामाचे तास स्पष्टपणे परिभाषित करून अतिरेकी काम टाळा, विशेषतः रिमोट किंवा फ्रीलांस काम करत असताना.
४. तुमच्या उत्पादकतेचे निरीक्षण करा – तुम्ही किती तास काम करता आणि त्या कामाता तुम्हाला किंवा कंपनीला किती फायदा होतो. याचा आलेख तयरा करा.
५. विश्रांती आणि पुनर्प्राप्ती स्वीकारा – स्वत:ला रिचार्ज करण्यासाठी पुरेशी झोप, व्यायाम आणि विश्रांतीचा वेळ सुनिश्चित करा.
शेवटी, कामाच्या तासांची “योग्य” संख्या वैयक्तिक आवडी आणि परिस्थितीवर अवलंबून असते. स्टार्टअप सुरू करणारा उद्योजक तात्पुरते दिवसाचे 10-12 तास काम करू शकतो, तर सर्जनशील व्यावसायिकाला पुरेसे काम करण्यासाठी कमी तास लागू शकतात.
किती तास काम करावे आणि किती तास विश्रांती घ्यावी? या प्रश्नानेच उत्तर प्रत्येकाच्या कामातील आवडीवर अवलंबून आहे. परंतु काम करत असताना आरोग्याची काळजी घेणे सुद्दा तितकेच महत्त्वाचे आहे. चांगली आणि प्रोडक्टीव काम करण्यासाठी विश्रांती सुद्दा तितकीच महत्त्वाची आहे. तसेच महिन्यातून एकदा तरी कुटुंब किंवा मित्रांसोबत फिरण्याला प्राधान्य दिले पाहिजे. त्यामुळे काम करण्यास लागणारी ऊर्जा दुप्पट वाढते, हे संशोधनातून सिद्द झाले आहे.
Discover more from मराठी चौक विशेष
Subscribe to get the latest posts sent to your email.