दैनंदिन जीवमामध्ये बरेच जण मधाचा आपल्या आहारात समावेश करतात. मधमशांच्या कष्टाच फळ असणारी मध आरोग्याच्या दृष्टीने सुद्धा तितकीच फायद्याची आहे. परंतु तुम्ही कधी मधाने (Honey For Teeth) दात घासण्याचा विचार केला आहे का? किंवा तुम्हाला कोणी कधी मधाने दात घासण्याचा सल्ला दिला आहे का? पहिल्यांदा तुम्हाला हे हास्यास्पद वाटू शकते. परंतु मधाने दात घासण्याचे काही चांगले फायदे आहेत. दातांचे संरक्षण करण्यासाठी आपल्याला नेहमीच साखरयुक्त पदार्थ टाळण्यास सांगितले गेले आहे. तर मधासारख्या गोड, चिकट पदार्थाने दात घासणे तोंडाच्या स्वच्छतेसाठी कसे चांगले असू शकते? या ब्लॉग पोस्टमध्ये, आपण या असामान्य पण मनोरंजक कल्पनेचा सविस्तर आढावा घेणार आहोत.
मधाने दात घासण्यामागील कल्पना काय आहे?
दातांच्या काळजीसाठी मध वापरण्याची संकल्पना त्याच्या नैसर्गिक बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ, दाहक-विरोधी आणि जखमा बरे करण्याच्या गुणधर्मांमुळे उद्भवली आहे. शतकानुशतके, आयुर्वेदिक औषधांमध्ये आणि इतर पारंपारिक पद्धतींमध्ये जखमांवर उपचार करण्यासाठी, घसा खवखवणे शांत करण्यासाठी आणि त्वचेच्या समस्या बरे करण्यासाठी मधाचा वापर केला जात आहे.
तोंडाच्या आरोग्याच्या बाबतीत, समर्थकांचा असा दावा आहे की काही प्रकारचे मध – विशेषतः कच्चे किंवा मनुका मध – हे करू शकतात:
- तोंडातील हानिकारक जीवाणू नष्ट करा
- प्लेक तयार होणे कमी करा
- हिरड्यांची जळजळ शांत करा
- तोंडाची दुर्गंधी रोखा
- तोंडातील जखमा बरे होण्यास प्रोत्साहन द्या
म्हणून, साखरेच्या प्रमाणामुळे मध टाळण्याऐवजी, काही तज्ञ असे सुचवतात की मधातील नैसर्गिक एंजाइम आणि बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारे घटक त्याच्या साखरेच्या स्वरूपाचा प्रतिकार करू शकतात.
मध तुमचे दात स्वच्छ करू शकते का?
१. अँटीबॅक्टेरियल गुणधर्म
अनेक अभ्यासांमध्ये पुढील गोष्टींची पुष्टी झाली आहे की, मध तोंडाच्या रोगजनकांना मारू शकतो, ज्यामध्ये पोकळ्यांसाठी जबाबदार मुख्य जीवाणू स्ट्रेप्टोकोकस म्युटन्सचा समावेश आहे. जर्नल ऑफ मेडिसिनल फूडमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासात असे दिसून आले आहे की मनुका मध सहभागींमध्ये प्लेक आणि हिरड्यांना आलेली सूज लक्षणीयरीत्या कमी करते.
Benefits of Watermelon Seeds – कलिंगड खाऊन बिया थुंकताय, जरा थांबा हा ब्लॉग वाचा…
कॅरीज रिसर्चमधील आणखी एका संशोधनात असे आढळून आले की मधाचा तोंडातील बॅक्टेरियाच्या वाढीवर प्रतिबंधात्मक प्रभाव होता.
२. हिरड्यांना आराम देते आणि जळजळ रोखते
मधातील दाहक-विरोधी गुणधर्म हिरड्यांमधून रक्त येणे, हिरड्यांना आलेली सूज किंवा सुरुवातीच्या काळातील पिरियडोन्टायटीस असलेल्या लोकांना मदत करू शकतात. प्रभावित हिरड्यांना थेट थोड्या प्रमाणात मध लावल्याने लालसरपणा, सूज आणि अस्वस्थता कमी होऊ शकते.
३. दंतचिकित्सा केल्यानंतर बरे होण्यास प्रोत्साहन देते
दंतवैद्यांनी दात काढल्यानंतर किंवा शस्त्रक्रियेनंतर वैद्यकीय दर्जाच्या मधाची शिफारस करण्यास सुरुवात केली आहे. ते बॅक्टेरियाचा भार कमी करण्यास आणि बरे होण्यास गती देण्यास मदत करते.
साखरेचे प्रमाण
मध कितीही फायदेशीर असला तरी, तरी ती एकप्रकारे साखरच असते. उच्च साखरेचे प्रमाणामुळे,
- योग्यरित्या धुतले नाही तर हानिकारक बॅक्टेरियांना धोका संभवतो.
- दातांवर ठेवल्यास मुलामा चढवणे क्षय होऊ शकते
- दीर्घकाळ गैरवापर केल्याने पोकळी निर्माण होण्याचा धोका वाढतो
येथे मुख्य म्हणजे तुम्ही मध कसे आणि केव्हा वापरता. जर तुम्ही ते योग्यरित्या वापरले तर ते फायदे देऊ शकते. परंतु अयोग्य वापरामुळे चांगल्यापेक्षा जास्त नुकसान होऊ शकते.
तोंडाच्या आरोग्यासाठी मधाचा सुरक्षित वापर कसा करावा
जर तुम्हाला मधाने ब्रश करायचा असेल किंवा दंतचिकित्सासाठी वापरायचा असेल, तर येथे काही मार्गदर्शक तत्त्वे आहेत:
फक्त उच्च दर्जाचे मध वापरा
कच्चे, प्रक्रिया न केलेले किंवा मनुका मधाचा वापर करा. किराणा दुकानातून मिळणाऱ्या प्रक्रिया केलेल्या मधात साखरेचे प्रमाण जास्त असू शकते आणि त्यात औषधी गुणधर्म नसतात.
टूथपेस्ट म्हणून मध वापरू नका
टूथपेस्टऐवजी दररोज वापरण्यासाठी मधाचा वापर करू नका, तर पूरक उपचार म्हणून वापरा. तुम्ही आठवड्यातून एकदा किंवा दोनदा मधाने ब्रश करण्याचा प्रयत्न करू शकता.
पूर्णपणे स्वच्छ धुवा
मधाने ब्रश केल्यानंतर, कोमट पाण्याने तोंड चांगले स्वच्छ धुवा आणि फ्लोराईड टूथपेस्ट वापरून नियमित ब्रश करण्याचा विचार करा.
दातांवर नाही तर हिरड्यांना लावा
जर तुम्हाला हिरड्यांना जळजळ होत असेल, तर तुम्ही दातांवर मध पसरवण्याऐवजी थोडे मध हिरड्यांना लावू शकता.
मधाने दात कसे घासायचे?
तोंडाच्या फायद्यांसाठी मधाने दात घासण्याचा एक सुरक्षित मार्ग येथे आहे:
तुम्हाला काय आवश्यक असेल:
- स्वच्छ टूथब्रश
- १/२ चमचा कच्चा किंवा मनुका मध
- कोमट पाणी
- नियमित टूथपेस्ट (फॉलो-अपसाठी पर्यायी)
सूचना
- तुमचा टूथब्रश थोडासा ओला करा.
- दातांच्या ब्रिसल्सवर मध लावा (सुमारे अर्धा चमचा).
- दात घासण्यापेक्षा हिरड्यांवर जास्त लक्ष केंद्रित करून हळूवारपणे ब्रश करा.
- मध सुमारे १ मिनिट तोंडात राहू द्या.
- कोमट पाण्याने चांगले धुवा.
वैकल्पिकरित्या, तुम्ही नियमित ब्रशिंग करून पुढे जाऊ शकता.
कोणी मधाने दात घासणे टाळावे का?
मधाने दात घासणे प्रत्येकासाठी फायद्याचे नाही. मधाने दात घासणे कोणी टाळले पाहिजे?
- २ वर्षांखालील मुले (कच्च्या मधामुळे बोटुलिझम होण्याचा धोका असल्याने)
- मधुमेह असलेले लोक (कमी साखरेचे शोषण देखील रक्तातील साखरेवर परिणाम करू शकते)
- ज्यांना दात किडणे किंवा पोकळी आहेत त्यांना
- मधमाशी उत्पादनांची ऍलर्जी असलेले लोक
- पर्यायी दंत उपचार घेण्यापूर्वी नेहमी तुमच्या दंतवैद्याचा सल्ला घ्या.
दंतवैद्य काय म्हणतात?
दंत समुदायात विभागणी आहे. जरी अनेक दंतवैद्य मनुका मधाचे बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ प्रभाव मान्य करतात, तरीही बहुतेकजण साखरेचे पदार्थ थेट दातांवर वापरण्याविरुद्ध इशारा देतात.
दंतवैद्य सामान्यतः तीन मुद्द्यांवर सहमत आहेत
- मध हिरड्यांच्या काळजीसाठी आणि तोंडाच्या जखमांसाठी उपयुक्त ठरू शकते.
- ते कधीही फ्लोराईड टूथपेस्ट किंवा पारंपारिक ब्रशिंगची जागा घेऊ शकत नये.
- मध काळजीपूर्वक वापरला पाहिजे आणि त्यानंतर संपूर्ण स्वच्छता केली पाहिजे.
- म्हणून, मधाने ब्रश करणे पूर्णपणे बंद नसले तरी, योग्य खबरदारीशिवाय ते दैनंदिन दिनचर्या म्हणून शिफारसित नाही.
मौखिक आरोग्यासाठी पर्यायी नैसर्गिक घटक
जर मधाने ब्रश करणे खूप धोकादायक वाटत असेल, तर येथे काही नैसर्गिक पर्याय आहेत ज्यांचे फायदे सिद्ध झाले आहेत:
नैसर्गिक घटक फायदे
- कडुलिंबाच्या फांद्या अँटीबॅक्टेरियल, पारंपारिक टूथब्रश
- लवंग तेल दातदुखी आणि जळजळ कमी करते
- बेकिंग सोडा सौम्य अपघर्षक, दात पांढरे करते
- नारळ तेल (तेल ओढणे) बॅक्टेरिया कमी करते, श्वास ताजेतवाने करते
- एलो वेरा जेल हिरड्यांना आराम देते, प्लेक कमी करते
- हळद दाहक-विरोधी, हिरड्यांमधून रक्तस्त्राव कमी करते
सुरक्षित नैसर्गिक तोंडाच्या काळजीसाठी तुम्ही योग्य मार्गदर्शनाखाली या गोष्टींचा प्रयोग करू शकता.
तुम्ही मधाने दात घासावेत का?
फायदे
- अँटीबॅक्टेरियल आणि अँटीफंगल गुणधर्म
- हिरड्यांना बरे करण्यास प्रोत्साहन देते
- श्वासाची दुर्गंधी कमी करण्यास मदत करते
- तोंडातील अल्सर आणि जळजळ कमी करू शकते
जोखीम
- उच्च साखरेचे प्रमाण दात किडण्यास कारणीभूत ठरू शकते
- जास्त प्रमाणात वापरल्यास मुलामा चढवणे क्षय होऊ शकते
- प्रत्येकासाठी योग्य नाही (विशेषतः मधुमेही आणि मुले)
कमी प्रमाणात, योग्यरित्या आणि चांगल्या दंत स्वच्छतेसह वापरल्यास मध तोंडाच्या आरोग्यासाठी क्षमता आहे. टूथपेस्टचा पर्याय म्हणून नव्हे तर ते एक नैसर्गिक उपाय म्हणून मधाचा वापर केला पाहिजे. जर तुम्हाला उत्सुकता असेल तर आठवड्यातून एकदा मधाने ब्रश करण्याचा प्रयत्न करा, परंतु नेहमी चांगले दात धुवा आणि नंतर पुन्हा टूथपेस्टने ब्रश करा. आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे दैनंदिन दिनचर्येचा भाग बनवण्यापूर्वी तुमच्या दंतवैद्याचा सल्ला घ्या. कधी तरी एकदा ट्रा करण्यासाठी तुम्ही मध दातांना लावू शकता. परंतु रोज मध दातांना लावण्यामुळे गंभीर समस्या निर्माण होऊ शकतात. त्यामुळे रोज मध दातांना लावण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला आवर्जून घ्या. डॉक्टरांच्या सल्ल्ल्याशिवाय मध दातांना लावणे धोक्याचे ठरू शकते.