Benefits of Banana – बर्गर नाही केळी खा आणि तंदुरुस्त रहा, जाणून घ्या फायदे एका क्लिकवर…

Benefits of Banana

धावपळीच्या या जगात फास्ट फुड खाण्याला मोठ्या प्रमाणात पसंती दिली जाते. परंतु हेच फास्ट फुड आरोग्यासाठी घातक ठरत असून त्यामुळे आरोग्याच्या गंभीर समस्या निर्माण होतात. या सर्व गोष्टींवर उपाय म्हणून फळे खाण्याला पसंती दिली जात आहे. व्यायाम करणे, योगा करणे या उपायांचा सहारा घेतला जात आहे. बैठी जीवनशैली असल्यामुळे आरोग्याच्या अनेक समस्या निर्माण होतात. त्यामुळे चांगला आहार करण्याचा सल्ला डॉक्टरांच्या माध्यमातून दिला जातो. त्यातल्या त्यात केळी खाण्याचा विशेष सल्ला दिला जातो. कारण केळी चवीसाठी गोड तर आहेत परंतु त्या व्यतिरिक्त केळी खाण्याचे असंख्य फायदे आहेत. आरोग्यासाठी केळी का फायदेशीर आहेत, हे आपण या लेखामध्ये पाहणार आहोत. 

पौष्टिक पॉवरहाऊस

केळी आवश्यक पोषक तत्वांनी समृद्ध असतात, ज्यामुळे ते एक अत्यंत पौष्टिक फळ बनते. एका मध्यम आकाराच्या केळीमध्ये (सुमारे 118 ग्रॅम) साधारणपणे हे असते:

  • कॅलरीज – 105
  • कार्बोहायड्रेट्स – 27 ग्रॅम
  • फायबर – 3 ग्रॅम
  • व्हिटॅमिन बी6 –  20% (DV)
  • व्हिटॅमिन सी –  17%
  • पोटॅशियम – 12%
  • मॅग्नेशियम –  8%

हे प्रभावी पोषक तत्व केळी जेवण आणि स्नॅक्समध्ये एक पौष्टिक भर घालते. ते ऊर्जा, आवश्यक जीवनसत्त्वे आणि खनिजे प्रदान करतात तर नैसर्गिकरित्या चरबी आणि कोलेस्टेरॉल कमी करण्यास मदत करते. 

ऊर्जेची पातळी वाढवते

केळींना अनेकदा “ऊर्जेचा स्त्रोत” म्हटले जाते. केळी कार्बोहायड्रेट्सचे जलद आणि कार्यक्षम स्रोत असून शरीराचा प्राथमिक ऊर्जा स्रोत आहेत. खेळाडू ऊर्जा टिकवून ठेवण्यासाठी आणि थकवा टाळण्यासाठी व्यायामापूर्वी किंवा दरम्यान केळी वारंवार खातात.

केळीमधील नैसर्गिक साखर (ग्लुकोज, फ्रुक्टोज आणि सुक्रोज) सहज पचण्याजोगी असते, ज्यामुळे त्वरित ऊर्जा मिळते. याव्यतिरिक्त, केळीमधील फायबर रक्तप्रवाहात साखरेचे प्रमाण नियंत्रित करण्यास मदत करते, ज्यामुळे सतत ऊर्जा पातळी सुनिश्चित होते.

हृदयाच्या आरोग्यास फायदेशीर 

केळी हे पोटॅशियमचा एक उत्कृष्ट स्रोत आहे, जो हृदयाचे आरोग्य चांगले राखण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावणारा एक महत्त्वाचा खनिज आहे. केळी पोटॅशियम सोडियमच्या परिणामांना प्रतिकार करून रक्तदाब नियंत्रित करण्यास मदत करते, उच्च रक्तदाब आणि हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोगांचा धोका कमी करते.

अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की पोटॅशियमयुक्त आहार घेणाऱ्या व्यक्तींना स्ट्रोक आणि हृदयाशी संबंधित आजारांचा धोका कमी असतो. केळीमधील फायबरचे प्रमाण रक्तातील खराब कोलेस्टेरॉल (LDL) ची पातळी कमी करून हृदयाच्या आरोग्यात देखील योगदान देते.

पचन आणि आतड्यांचे आरोग्य सुधारण्यास मदत करते

केळी हे पचनास अनुकूल फळ आहे, ज्यामुळे ते आतड्यांचे आरोग्य चांगले राखण्यासाठी एक उत्तम पर्याय बनतात. 

  • फायबरने समृद्ध – केळीमध्ये विरघळणारे आणि अघुलनशील दोन्ही फायबर असतात, जे आतड्यांच्या हालचाली नियंत्रित करण्यास आणि बद्धकोष्ठता टाळण्यास मदत करतात. विरघळणारे फायबर पचनसंस्थेत जेलसारखे पदार्थ बनवते, जे पचनक्रिया सुरळीत करण्यास मदत करते.
  • प्रीबायोटिक गुणधर्म – केळी प्रीबायोटिक म्हणून काम करते, फायदेशीर आतड्यांतील बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रोत्साहन देते. हे आतड्यांचे आरोग्य वाढवते आणि पोषक तत्वांचे शोषण सुधारते.
  • पचन समस्या कमी करते – केळी पोटासाठी सौम्य असतात आणि पोटाच्या आवरणावर लेप देऊन आणि जळजळ कमी करून आम्ल ओहोटी, जठराची सूज आणि अल्सरची लक्षणे कमी करण्यास मदत करतात.

वजन व्यवस्थापनास मदत

ज्यांना त्यांचे वजन नियंत्रित करायचे आहे त्यांच्यासाठी, केळी आहारात एक उत्तम भर असू शकते.

  • कॅलरीज कमी – एका मध्यम केळीमध्ये 100 पेक्षा जास्त कॅलरीज असतात, ज्यामुळे ते समाधानकारक परंतु कमी कॅलरीज असलेले नाश्ता बनते.
  • फायबरचे प्रमाण जास्त – केळीमधील फायबर पोटभरेपणाची भावना वाढवते, एकूण कॅलरीजचे सेवन कमी करते आणि वजन नियंत्रणात मदत करते.
  • नैसर्गिक गोडपणा – केळी निरोगी मार्गाने गोडपणाची इच्छा पूर्ण करू शकतात. त्यामुळे उच्च-कॅलरी मिष्टान्न किंवा स्नॅक्स खाण्याचा मोह टाळण्यास मदत होते. 

मूड आणि मानसिक आरोग्य सुधारते

केळीमध्ये मेंदूचे कार्य आणि भावनिक कल्याण वाढवणारे पोषक घटक असतात. ते ट्रिप्टोफॅनने समृद्ध असतात, एक अमिनो आम्ल जे शरीर सेरोटोनिनमध्ये रूपांतरित करते, ज्याला “फील-गुड हार्मोन” असे म्हणतात.

याव्यतिरिक्त, केळी व्हिटॅमिन B6 चा एक चांगला स्रोत आहे, जो मूड नियंत्रित करण्यास आणि नैराश्याची लक्षणे कमी करण्यास मदत करतो. केळीमधील मॅग्नेशियम मज्जासंस्था शांत करण्यात आणि तणाव कमी करण्यात देखील महत्त्वाची भूमिका बजावते.

निरोगी त्वचेला प्रोत्साहन देते

केळीमधील जीवनसत्त्वे आणि अँटिऑक्सिडंट्स निरोगी, चमकदार त्वचेला हातभार लावतात. केळीमधील व्हिटॅमिन सी मुक्त रॅडिकल्सशी लढण्यास मदत करते, अकाली वृद्धत्व रोखते आणि कोलेजन उत्पादनास प्रोत्साहन देते. यामुळे त्वचेची लवचिकता सुधारते आणि सुरकुत्या कमी होतात.

केळीची साल नैसर्गिक त्वचेची काळजी घेण्याच्या दिनचर्यांमध्ये देखील लोकप्रिय आहे. केळीच्या सालीच्या आतील बाजूस त्वचेवर घासल्याने मुरुमे कमी होतात, डाग कमी होतात आणि त्याच्या दाहक-विरोधी आणि मॉइश्चरायझिंग गुणधर्मांमुळे एकूण रंग सुधारतो असे म्हटले जाते.

हाडे मजबूत करते

केळी त्यांच्या पोटॅशियम आणि मॅग्नेशियम सामग्रीद्वारे अप्रत्यक्षपणे हाडांच्या आरोग्यास समर्थन देतात. पोटॅशियम हाडांमधून कॅल्शियमचे नुकसान रोखण्यास मदत करते, तर मॅग्नेशियम हाडांच्या निर्मिती आणि देखभालीत भूमिका बजावते. केळीचे नियमित सेवन केल्याने हाडे मजबूत होतात आणि ऑस्टियोपोरोसिसचा धोका कमी होतो.

क्रीडा कामगिरी सुधारते

ऊर्जा आणि इलेक्ट्रोलाइट्स पुन्हा भरून काढण्याची क्षमता असल्याने केळी हा खेळाडूंसाठी एक आवडता नाश्ता आहे. शारीरिक हालचाली दरम्यान, शरीर घामाद्वारे पोटॅशियम गमावते, ज्यामुळे स्नायू कमकुवत होऊन थकवा येऊ शकतो. केळीमधील नैसर्गिक कार्बोहायड्रेट्स देखील उर्जेचा जलद स्रोत प्रदान करतात, ज्यामुळे ते व्यायामापूर्वी किंवा नंतरच्या पोषणासाठी आदर्श बनतात.

मूत्रपिंडाच्या आरोग्यास समर्थन देते

केळीमधील पोटॅशियम केवळ हृदयाच्या आरोग्यासच फायदा देत नाही तर मूत्रपिंडाच्या कार्यास देखील समर्थन देते. पोटॅशियम द्रव संतुलन नियंत्रित करण्यास मदत करते आणि मूत्रात कॅल्शियम उत्सर्जन कमी करून मूत्रपिंडातील दगड (मुतखडा) तयार होण्यास प्रतिबंध करते.

तथापि, मूत्रपिंडाचा आजार असलेल्या व्यक्तींनी पोटॅशियमयुक्त पदार्थ खाण्यापूर्वी त्यांच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा, कारण अशा प्रकरणांमध्ये जास्त पोटॅशियम हानिकारक असू शकते.

रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवते

केळीमध्ये व्हिटॅमिन सी, व्हिटॅमिन बी6 आणि अँटिऑक्सिडंट्ससारखे निरोगी रोगप्रतिकारक शक्तीला समर्थन देणारे पोषक घटक असतात. व्हिटॅमिन सी पांढऱ्या रक्त पेशींचे उत्पादन वाढवते, जे संक्रमणांशी लढण्यास मदत करते, तर व्हिटॅमिन बी6 अँटीबॉडीज तयार करण्यात आणि एकूण रोगप्रतिकारक कार्य राखण्यात भूमिका बजावते.

अशक्तपणासाठी एक नैसर्गिक उपाय

केळी हे लोहाचा एक चांगला स्रोत आहे, जो रक्तातील हिमोग्लोबिनच्या निर्मितीसाठी आवश्यक असलेले खनिज आहे. केळी खाल्ल्याने अशक्तपणाचा सामना करण्यास मदत होते, ही स्थिती हिमोग्लोबिन आणि लाल रक्तपेशींच्या कमी पातळीमुळे वैशिष्ट्यपूर्ण आहे. केळीमधील व्हिटॅमिन सी लोहाचे शोषण देखील वाढवते, ज्यामुळे ते आणखी प्रभावी उपाय बनते.

रक्तातील साखर नियंत्रणात मदत करते

केळी नैसर्गिकरित्या गोड असली तरी, त्यांच्यातील फायबरचे प्रमाण रक्तातील साखरेचे प्रमाण नियंत्रित करण्यास मदत करते. विरघळणारे फायबर रक्तप्रवाहात साखरेचे शोषण कमी करते, ज्यामुळे जलद वाढ आणि क्रॅश होण्यास प्रतिबंध होतो.

विशेषतः कच्च्या केळ्यांमध्ये प्रतिरोधक स्टार्च असतो, ज्याचा रक्तातील साखरेवर कमीत कमी परिणाम होतो आणि इन्सुलिन संवेदनशीलता वाढवते. यामुळे मधुमेह असलेल्या व्यक्तींसाठी मध्यम प्रमाणात सेवन केल्यास केळी हा एक योग्य फळ पर्याय बनतो.

डोळ्यांचे आरोग्य सुधारते

केळीमध्ये व्हिटॅमिन ए आणि इतर कॅरोटीनॉइड्स कमी प्रमाणात असतात जे डोळ्यांच्या आरोग्यास समर्थन देतात. हे पोषक घटक डोळ्यांना मॅक्युलर डीजनरेशन आणि मोतीबिंदूसारख्या आजारांपासून वाचवण्यास मदत करतात. केळीमधील अँटिऑक्सिडंट्स ऑक्सिडेटिव्ह ताण देखील कमी करतात, जे कालांतराने डोळ्यांच्या पेशींना नुकसान पोहोचवू शकतात.

बहुमुखी आणि स्वादिष्ट

आरोग्याच्या फायद्यांव्यतिरिक्त, केळी अविश्वसनीयपणे बहुमुखी आहेत आणि तुमच्या आहारात समाविष्ट करणे सोपे आहे. केळी स्मूदी, ओटमील आणि दहीमध्ये घालता येतात किंवा बेकिंग आणि स्वयंपाकात वापरता येतात. त्यामुळे केळी अशाही पद्धतीने खाता येतात. 

केळीचा आनंद घेण्याचे सर्जनशील मार्ग:

– पौष्टिक पेयासाठी त्यांना बदाम दूध आणि पालकासह स्मूदीमध्ये मिसळा.
– केळी गोठवा आणि त्यांना क्रिमी, दोषमुक्त “छान क्रीम” मध्ये मिसळा.
– तुमच्या सकाळच्या धान्यात किंवा ओटमीलमध्ये कापलेले केळे घाला.
– समाधानकारक नाश्त्यासाठी केळीचे तुकडे पीनट बटरसह खा. 

केळी हे फक्त एक सोयीस्कर नाश्ता नाही; ते एक पौष्टिक पॉवरहाऊस आहेत जे आरोग्यासाठी विस्तृत श्रेणीचे फायदे देतात. ऊर्जा वाढवण्यापासून आणि हृदयाच्या आरोग्याला आधार देण्यापासून ते पचन सुधारण्यापर्यंत आणि मूड सुधारण्यापर्यंत, केळी खरोखरच जगातील सर्वात प्रिय फळांपैकी एक म्हणून त्यांच्या दर्जाला पात्र आहेत.

तुम्ही नैसर्गिक ऊर्जा वाढवण्याचा प्रयत्न करणारे खेळाडू असाल, पचन सुधारण्याचे ध्येय ठेवणारे कोणी असाल किंवा फक्त फळप्रेमी असाल, केळी ही एक बहुमुखी आणि स्वादिष्ट निवड आहे जी तुमचे एकूण आरोग्य आणि कल्याण वाढवू शकते. म्हणून, फास्ट फुड खाण्यापेक्षा आपल्या नियमित आहारामध्ये केळींचा समावेश नक्की करा.


Discover more from मराठी चौक विशेष

Subscribe to get the latest posts sent to your email.

Leave a comment