भारतामध्ये मोठ्या प्रमाणात मारूती सुझुकीच्या गाड्यांना पसंती दिली जाते. 90 च्या दशकात मारूती 800 या गाडीने जो काही धुमाकूळ घातला होता. त्याला तोड नाही. मोठ्या प्रमाणात मध्यमवर्गीयांनी ही गाडी खरेदी करत आपले चार चाकी घेण्याचे स्वप्न साकार केले. मारुती सुझूकीच्या गाड्यांमुळे मध्यमवर्गीयांचे चार चाकीत बसण्याचे स्वप्न साकार झाले. सध्याच्या घडीला मध्यमवर्गीयांच्या सर्वाधिक पसंतीची गाडी म्हणजे वॅगनार होय. कमी किंमतीत जास्त एवरेज देणारी ही गाडी मध्यमवर्गीयांच्या कुटुंबातील एका सदस्यच झाली आहे. त्याच बरोबर इको, ओमनी, इर्टिगा या गाड्या सुद्धा मोठ्या प्रमाणात भारताच्या रस्त्यांवर धावताना दिसतात. परंतु या गाड्यांची निर्मिती करणारा अवलिया म्हणजे Osamu Suzuki होय. वयाच्या 94 व्या वर्षी त्यांचे 27 डिसेंबर 2024 रोजी निधन झाले. त्यांच्या जाण्याचे मध्यमवर्गीयांचा आधार हरपल्याची भावना व्यक्त केली जात आहे. या ब्लॉगच्या माध्यमातून त्यांच्या जीवन प्रवास उलगडण्याचा प्रयत्न.
प्रारंभिक जीवन आणि पार्श्वभूमी
ओसामू सुझुकी यांचा जन्म 30 जानेवारी 1930 साली गेरो, गिफू प्रीफेक्चर, जपान येथे झाला. त्याच्या विनम्र सुरुवातीमुळे त्यांच्या कठोर परिश्रम, साधेपणा आणि चिकाटीचे मूल्य आकारले गेले. ग्रामीण शहरातून आलेले सुझुकी यांनी सामान्य लोकांच्या गरजा समजून घण्याचा प्राधान्य दिले. त्यामुळे त्यांनी कालांतराने सामान्यांना परवडणाऱ्या गाड्यांची निर्मिती करण्याचा सपाटा लावला होता.
टोकियो युनिव्हर्सिटी ऑफ सायन्समध्ये पदवीधर असणारे सुझुकी तत्कालीन सुझुकी लूम वर्क्समध्ये सामील झाले. सुझुकी लूम वर्क्स ही कंपनी दुसऱ्या महायुद्धानंतर मोटारसायकली आणि लहान ऑटोमोबाईल्सच्या निर्मितीसाठी विणकाम करणाऱ्या यंत्रमागाचा निर्माता होती.
सुझुकी मोटर कॉर्पोरेशनमध्ये सामील
ओसामू सुझुकी यांनी सुझुकी लूम वर्क्सच्या संस्थापक कुटुंबातील महिलेशी 1958 मध्ये लग्न केले आणि त्यांचे आडनाव बदलून “सुझुकी” केले. हा त्याच्या आयुष्यातील आणि कंपनीच्या इतिहासातील एक महत्त्वाचा क्षण होता. त्यांनी जबाबदाऱ्या स्वीकारल्या आणि 1960 च्या दशकात त्यांना प्रमुख नेतृत्व भूमिकेत बढती मिळाली. सुझुकी मोटर कॉर्पोरेशनचे अध्यक्ष म्हणून 1978 मध्ये त्यांनी जबाबदारी स्वीकारली. ज्या पदावरून त्यांनी कंपनीच्या जागतिक परिवर्तनाचे नेतृत्व केले.
Osamu Suzuki यांच्याा नेतृत्वाची व्याख्या व्यावहारिक निर्णयक्षमता, आर्थिक शिस्त आणि दूरदृष्टीने करण्यात आली. त्यांचा दृष्टिकोन मध्यमवर्गीय कुटुंबांच्या गरजेनुसार कॉम्पॅक्ट, इंधन-कार्यक्षम वाहने तयार करण्याभोवती फिरत होता. सुझुकीचा दीर्घकालीन नियोजन आणि अनुकूलनक्षमतेवर विश्वास होता, आर्थिक आव्हाने, विकसित तंत्रज्ञान आणि तीव्र स्पर्धा यातून कंपनीला मार्गदर्शन केले.
सुझुकी मोटर कॉर्पोरेशनचे परिवर्तन
जेव्हा ओसामू सुझुकी अध्यक्ष बनले तेव्हा कंपनी आधीच मोटारसायकल आणि छोट्या कारमध्ये विविधता आणत होती. त्यांच्या नेतृत्वाखाली, सुझुकीने लहान, विश्वासार्ह आणि परवडणारी वाहने तयार करण्यालाला वाव दिला. त्यामुळेच सुझुकी अल्टो आणि सुझुकी वॅगनआर सारखी मॉडेल्स प्रचंड लोकप्रिय झाली.
भारतातील मारुती उद्योगाशी सहयोग
Osamu Suzuki यांची सर्वात लक्षणीय कामगिरी म्हणजे 1980 च्या दशकाच्या सुरुवातीला भारतात “मारुती उद्योग लिमिटेड” सोबत सुझुकीची भागीदारी ksnr. भारतीय बाजारपेठेची क्षमता ओळखून त्यांनी छोट्या, परवडणाऱ्या कारच्या निर्मितीसाठी संयुक्त उपक्रम सुरू केला. या सहकार्यामुळे “मारुती सुझुकी” चा जन्म झाला. मारुती सुझुकी हे नाव अनेक दशकांपासून भारताच्या ऑटोमोटिव्ह क्षेत्रातील बाजारपेठेत आघाडीवर आहे.
मारुती सुझुकीने 1983 मध्ये मारुती 800 ही गाडी लाँच करत बाजारपेठ हालवून सोडली. याच गाडीमुळे मारुती सुझुकी हे नाव लाखो लोकांपर्यंत पोहोचले. सुझुकीच्या भारताच्या बाजारपेठेच्या वाढीसाठी सातत्यपूर्ण वचनबद्धतेमुळे कंपनीने नवीन तंत्रज्ञान आणि वैशिष्ट्ये सादर करताना स्थानिक मागण्यांना महत्त्वाचे स्थान दिले. त्यामुळेच ते यशस्वी ठरले.
जागतिक विस्तार
आर्थिक जागतिकीकरण ही वाढ टिकवून ठेवण्याची गुरुकिल्ली आहे. हे ओसामा सुझुकी यांनी ओळखले होते. त्यामुळेच ओसामू सुझुकी यांनी आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठांवर जोर दिला. कंपनीने युरोप, आग्नेय आशिया आणि दक्षिण अमेरिकेपर्यंत आपला विस्तार केला. युती आणि संयुक्त उपक्रमांचा फायदा घेऊन, त्यांनी जोखीम कमी केली आणि स्पर्धात्मक जागतिक बाजारपेठांमध्ये सुझुकीची उपस्थिती वाढवली.
ऑटोमोबाईल्सच्या पलीकडे नेतृत्व
सुझुकी तिच्या कारसाठी प्रसिद्ध आहे, तर कंपनीने मोटारसायकल विभागात ओसामू सुझुकी अंतर्गत देखील भरभराट केली आहे. “सुझुकी हायाबुसा” सारखी मॉडेल आयकॉनिक बनली, त्यांनी कामगिरी आणि डिझाइनसाठी प्रसिद्धी मिळवली.
आर्थिक स्थिरतेसह वाढ संतुलित केली
कर्ज घेण्याच्या बाबतीत ओसामू सुझुकी पुराणमतवादी होते. सुझुकी मोटार कॉर्पोरेशनने आक्रमक विस्ताराच्या काळातही, सुझुकी मोटार कॉर्पोरेशनने दुबळे आर्थिक मॉडेल राखले आहे याची खात्री केली. या सावध दृष्टिकोनामुळे मंदीच्या काळात कंपनीला जास्त कर्ज घेण्याची गरज पडली नाही.
तांत्रिक परिवर्तन
इलेक्ट्रिक वाहने (EVs) आणि ऑटोनॉमस ड्रायव्हिंगमध्ये जलद प्रगतीसह, सुझुकीला पारंपारिक दहन इंजिनांपासून आधुनिक तंत्रज्ञानाकडे संक्रमण करावे लागले. सुझुकीने ईव्ही आणि हायब्रीड मार्केटमध्ये स्पर्धात्मक राहण्यासाठी टोयोटा सारख्या कंपन्यांशी भागीदारी केली.
जागतिक दिग्गजांकडून स्पर्धा
सुझुकीला होंडा, टोयोटा आणि निसान यांसारख्या मोठ्या ऑटोमोबाईल उत्पादकांकडून सातत्याने स्पर्धेचा सामना करावा लागला. कमी संसाधने असूनही, ओसामू सुझुकीच्या धोरणांनी विशिष्ट बाजारपेठांवर लक्ष केंद्रित केले आणि सुझुकीला एका वेगळ्या उंचीवर घेऊन जाण्यात त्यांना यश आले.
भारतातील वारसा: मारुती सुझुकी
ओसामू सुझुकीचा सर्वात गहन वारसा म्हणजे भारताच्या ऑटोमोबाईल उद्योगाला आकार देण्यात त्यांनी बजावलेली भूमिका. मारुती सुझुकीने केवळ भारतीय रस्त्यांवरच वर्चस्व गाजवले नाही तर ती सर्वात विश्वासार्ह कार ब्रँड बनली आहे
ई देश.
आर्थिक योगदान
– पुरवठा साखळीमध्ये रोजगाराच्या संधी निर्माण केल्या.
– ऑटोमोबाईल क्षेत्र अधिक सुलभ बनवून भारतीय अर्थव्यवस्थेला चालना दिली.
– स्थानिक घटक उत्पादन आणि तांत्रिक नवकल्पनांना प्रोत्साहन दिले.
सांस्कृतिक प्रभाव
मारुती 800 ही केवळ कार नव्हती – ती एक स्टेटस सिम्बॉल आणि मध्यमवर्गीय कुटुंबांसाठी मैलाचा दगड बनली. ओसामू सुझुकी यांच्या दूरदृष्टीने मारुती सुझुकीला विश्वासार्हता आणि परवडणारे समानार्थी घरगुती नाव बनवले.
नेतृत्व शैली आणि मूल्ये
ओसामू सुझुकी एक नम्र, एकाच लयीत चालणारा नेता होता. जे उदाहरणाद्वारे नेतृत्व करण्यावर विश्वास ठेवत होते. 80 च्या दशकातही, ते कंपनीच्या निर्णय प्रक्रियेत खोलवर गुंतले होते. त्याच्या मूल्यांमध्ये पुढील गोष्टींचा समावेश होता.
– ग्राहक-केंद्रित – ग्राहकांच्या गरजा समजून घेणे आणि त्यांची पूर्तता करणे.
– साधेपणा – डिझाइन आणि मॅन्युफॅक्चरिंगमध्ये अनावश्यक गुंतागुंत टाळणे.
– दीर्घकालीन दृष्टी – झटपट नफा मिळवण्याऐवजी शाश्वत वाढीवर लक्ष केंद्रित करणे.
ओसामू सुझुकी यांना ऑटोमोबाईल उद्योगातील योगदानाबद्दल अनेक पुरस्कार मिळाले
– 2011 मध्ये, भारतातील ऑटोमोबाईल लँडस्केप बदलण्यात त्यांच्या महत्त्वपूर्ण भूमिकेसाठी त्यांना “पद्मभूषण”, भारताचा तिसरा-सर्वोच्च नागरी सन्मान प्रदान करण्यात आला.
– त्याच्या नेतृत्वासाठी आणि नाविन्यपूर्णतेसाठी त्यांना अनेक जागतिक ऑटोमोटिव्ह संस्थांनी मान्यता दिली.
Osamu Suzuki यांनी चार दशकांहून अधिक काळ सेवा केल्यानंतर सुझुकी मोटर कॉर्पोरेशनचे अध्यक्षपद 2021 साली सोडले. कंपनीचे सल्लागार असताना त्यांनी नव्या पिढीच्या नेत्यांकडे कारभार सोपवला. निवृत्तीनंतरही, सुझुकीच्या कामकाजावर आणि दीर्घकालीन धोरणावर त्याचा प्रभाव दिसून येतो.
वैयक्तिक आयुष्य
ओसामू सुझुकी त्यांच्या सामान्य जीवनशैलीसाठी आणि कामावर लक्ष केंद्रित करण्यासाठी ओळखले जाते. त्यांचे मोठे यश असूनही, ते आपल्या मुळांशी जोडलेले राहिले आणि नम्रतेची भावना त्यांच्या मनात कायम होती. त्यांची यशाला गवसणी घातली होती. परंतु त्यांचे पाय जमीनीवर होते. त्यांच्या या वृत्तीमुळे संपूर्ण उद्योगात त्यांची प्रशंसा झाली
प्रभाव आणि वारसा
ओसामू सुझुकी यांचे योगदान सुझुकी मोटर कॉर्पोरेशनच्या पलीकडे आहे. ते लवचिकता, नवीनता आणि व्यावहारिकता यांचे प्रतीक आहेक. बाजारातील ट्रेंडचा अंदाज घेण्याच्या आणि त्वरेने जुळवून घेण्याच्या त्यांच्या क्षमतेने सुझुकी सतत बदलणाऱ्या उद्योगात सुसंगत असल्याचे सुनिश्चित केले.
त्याच्या वारशातील काही महत्त्वाचे मुद्दे:
– ऑटोमोबाईल डिझाइनमध्ये परवडण्यायोग्यता आणि प्रवेशयोग्यतेला प्राधान्य देणे.
– विविध बाजारपेठांचे सामाजिक-आर्थिक संदर्भ समजून घेणे.
– नवनिर्मितीचा पाठपुरावा करताना आर्थिकदृष्ट्या शिस्तबद्ध राहणे.
ओसामू सुझुकी हा केवळ एक व्यावसायिक नाही तर एक असमान्य व्यक्तिमत्व होते. त्यांच्या दृष्टीने जागतिक ऑटोमोबाईल बाजाराला आकार दिला. त्यांचा वारसा सुझुकी मोटर कॉर्पोरेशनच्या इतिहासात आणि जागतिक ऑटोमोटिव्ह उद्योगात खोलवर रुजलेला आहे. छोट्या, परवडणाऱ्या कारचे प्रणेते आणि जागतिक विस्ताराचे चॅम्पियन म्हणून, ते व्यावसायिक नेते आणि नवोदितांच्या पिढ्यांना प्रेरणा देत राहतील.
Discover more from मराठी चौक विशेष
Subscribe to get the latest posts sent to your email.